Bareks Plastik Film AŞ. Genel Müdürü Yiğitcan Çelikoğlu
Avrupa’nın lider polietilen film üreticilerinden biriyiz
Esnek ambalajın en kritik bileşenlerinden biri olan polietilen film satışlarımızın yaklaşık %15’i yurt içi, %85’i ise yurt dışındaki değerli müşterilerimizin ihtiyaçlarını karşılıyor. Bareks’te hem ürünlerimiz hem de süreçlerimiz için odak noktamızda “sürdürülebilirlik” var. Ürünlerimizin tamamı geri dönüştürülebilir filmler. Çok katlı esnek ambalaj yapısının da tamamen geri dönüştürülebilir olması için özel proseslerle üretilen filmlerimiz çok değer verdiğimiz bir iş alanımız. Ayrıca müşteri taleplerine göre bazı ürünlerimizin içinde geri dönüştürülmüş malzeme kullanımı son zamanlarda gittikçe artıyor. Keza fosil yakıtlardan üretilmeyen, bio bazlı filmlerimiz de portföyümüzde yer alan önemli ürünlerimiz arasında.
Bakioğlu denilince bizim aklımıza gelen hep Bak Ambalaj oldu. Bareks’in Bak Ambalaj’dan farkı nedir? Ambalaj sektörü içinde başlı başına bir fonksiyon mu üstleniyor, yoksa Bakioğlu Grubu içinde bir yatırımın devamı, destekleyicisi, zincirin bir halkası niteliğini mi taşıyor?
50 yıl önce yola Bak Ambalaj markası ile çıkan grubumuzda büyüyen iş hacmi ve çeşitlenen beklentiler paralelinde bazı iş alanları zamanla ayrılarak şirketleşti. Önceden Bak Ambalaj çatısı altında yapılan polietilen üretimi için de 2002 yılından itibaren ayrı bir yapılanmaya gidildi ve böylece Bareks şirketi doğmuş oldu. Yıllar içinde büyüyen Bareks, yalnız Bak Ambalaj’ın ihtiyaçlarını karşılama noktasını geride bıraktı ve bugün 5 kıtada 30’u aşkın ülkede 120’den fazla müşteriye hizmet veren, Avrupa’nın lider polietilen film üreticilerinden biri haline geldi.
Üretim detayından bahsedecek olursam Bareks; esnek ambalaj üretiminde, zincirin kritik bir halkası niteliğini taşıyor. Bunu daha iyi anlatabilmem için önce size esnek ambalajlardan söz etmem gerekli. Esnek ambalajlar, dolum veya kullanım esnasında şekli değiştirebilen ambalajlardır.
Malzeme yapısı içine konan ürünün ihtiyaçlarına göre özel olarak belirlenir. Plastik film, alüminyum folyo ve kağıt gibi malzemelerin bir veya birden fazla katman halinde bir araya gelmesiyle üretilir. Bakioğlu Holding, Türkiye’deki lider esnek ambalaj üreticisi olup, esnek ambalajların üretimindeki birkaç adımı kendi bünyesindeki farklı şirketlerinde gerçekleştirmektedir. Kısaca bahsedecek olursak; Bak Ambalaj baskı ve laminasyonu yapan kardeş şirketimiz olduğu için Bak Ambalaj ismini raflardaki ambalajların üzerinde de görebilirsiniz. Bareks’in faaliyet alanı ise esnek ambalajın en kritik bileşenlerinden biri olan polietilen film üretimidir. Polietilen film, çok katlı esnek ambalaj yapılarında en iç kısımda yer alan, yani tükettiğiniz gıdaya temas eden, dolayısıyla kimyasal yapısı ile optik ve mekanik özellikleri itibarıyla ambalaja birçok önemli karakteristiği kazandıran katmandır. Bareks’te ürettiğimiz polietilen filmler, Bak Ambalaj’ın da dahil olduğu pek çok baskı ve laminasyon gerçekleştiren ambalaj üreticisi değerli müşterimize gönderiliyor; burada diğer katmanlarla birleşerek ve baskısı yapılarak doluma hazır hale getiriliyor.
Bareks’in yaptığı üretim Türk ambalaj sektöründe nasıl bir rol üstleniyor? En çok hangi ürünlerin ambalajlanmasına yönelik bir üretim söz konusu?
Bareks’te satışlarımızın yaklaşık %15’i yurt içi pazardaki değerli müşterilerimizin ihtiyaçlarını karşılıyor, %85’i ise ihraç ediliyor. Son ürün olarak değerlendirdiğimizde ise filmlerimizin yaklaşık %90 kadarı gıda ambalajlarında kullanılmakta. Kahve, dondurulmuş gıdalar, kuru ve toz gıdalar, kahvaltılık mısır gevreği, atıştırmalıklar, mozarella başta olmak üzere bazı peynir çeşitleri ve hatta poşet içinde satılan sıvı içecekler bizim filmlerimiz aracılığıyla tüketiciye ulaşan ürünlerden bazıları. Kuru ve yaş kedi köpek mamaları da aynı kapsamda değerlendirilen, çok yaygın müşteri ağına sahip olduğumuz bir diğer alan. Filmlerimizin geri kalan %10’luk kısmı ise kağıt havlu, ıslak mendil, deterjan gibi ürünlerin ambalajlanmasında kullanılıyor.
Ülkemizdeki polietilen film üretim atmosferini kaynaklar, tedarik ve rekabet gibi kıstaslar açısından değerlendirmenizi istesek neler söylersiniz?
Son yıllarda ülkemizin ve dünyanın içinden geçmekte olduğu politik ve ekonomik konjonktür, birçok sektörde olduğu gibi bizim sektörümüzde de iş yapış şekillerini kökten etkiledi. Covid-19 pandemi döneminde oluşan tedarik zinciri şokları daha küçük ölçeklerde olsa da devam ediyor. Yakın coğrafyamızdaki savaşla birlikte enerji fiyatlarında dalgalanmalar gözlemleniyor. Ayrıca gıda başta olmak üzere ambalajın kullanıldığı sektörlerde ve hedef coğrafyalarımızda resesyon endişeleri ve hane halkı gelirinin düşmesi sebebiyle daralan tüketici talebi de bizi sürekli dinamik kalmaya itiyor. Bunlara ilave olarak, sektörümüzün çok uzun yıllardır tecrübe ettiği bazı yapısal sorunlar da henüz değişmiş değil. Örneğin ülkemizde oldukça gelişkin bir plastik sektörü mevcut, ancak maalesef ham madde anlamında ithalat bağımlılığımız yüksek. Polietilen ham maddenin üretiminde yalnız bir yerli üretici mevcut ve kapasitesi de ihtiyacı karşılamaktan çok uzak. İstihdamda yetişmiş işgücüne erişim olanaklarının kısıtlı olması da maalesef sektörümüzün bir diğer gerçeği.
Önümüzdeki dönemde yeni yatırımlarınız hangi alanlara yönelik olacak?
Bareks’e baktığınızda sanırım ilk göze çarpan özellikleri arasında genç, yenilikçi ve yatırımcı bir şirket olması yer alıyor. “Faaliyet alanımızda yarattığımız değeri yine yatırımlara dönüştürerek işimizi büyütmek” kurucularımızın, Bakioğlu Ailesi’nin ilk günden bu yana sahiplendiği bir felsefe. Biz de profesyonel yönetim ekibi olarak bu felsefeye bağlı şekilde şirket faaliyetlerimize yön veriyor; değer, istihdam yaratmayı ve yeni yatırımlarla büyümeyi her daim hedefliyoruz. İzmir Atatürk OSB’deki fabrikamızdan sonra, ihracat odaklı yapımız bizi 2017 yılında İzmir Serbest Bölgesi’nde ikinci tesisimizi kurmaya yöneltti ve bu fabrikamızda özellikle Avrupa pazarı için sürdürülebilir ve çevreci, sektörümüzdeki tabirle “döngüsel ekonomi” yaklaşımına uygun filmlerimizi üretmek için yatırımlarımızı gerçekleştirdik. Bundan sonra da yatırımlarımız yine yeşil ürün portföyümüzü geliştirecek yönde olmaya devam edecek. Fiziksel olarak ise müşterilerimize yakın coğrafyalarda yer alarak hizmetimizi daha da üst seviyelere çıkarmak planlarımız dahilinde.
Bareks adı doğrudan ihracata yönelik bir çağrışım yapıyor. Yurt dışındaki pazarlarınız ve portföyünüz hakkında bilgi sahibi olabilir miyiz?
İsmimizin bu çağrışımını seviyoruz. Gerçekten ihracat odaklı bir şirket olarak yurt dışı pazarlardaki varlığımız bizim için bir gurur kaynağı. Örneğin en büyük pazarımız, esnek ambalaj sektörünün Avrupa’daki beşiği sayılabilecek İtalya. Yani Avrupa’nın belki de en konsolide, en güçlü pazarında oldukça yüksek bir pazar payına sahibiz. Keza sektörümüzde Avrupa’nın önde gelen diğer ülkeleri İspanya, İngiltere, Avusturya, Almanya, Macaristan ve Yunanistan’da önemli miktarda Bareks filmi kullanılıyor. Avrupa’ya ilaveten Kuzey Afrika, İsrail, ABD ve Güney Amerika’da da sektörümüzün önde gelen firmalarına hizmet vermekteyiz. Uluslararası piyasalarda sizi zorlayan etkenler neler ve bunların giderilmesi için nelerin yapılmasını önerirsiniz? Yurt dışı pazarlara uzun yıllardır hizmet veren bir şirket olarak zorlayıcı etkenlerle mücadele etmek konusunda tecrübeli olduğumuzu söyleyebilirim. Son yıllarda yaşadığımız lojistik krizleri ile mamullerin ülkeler arası hareketinin zorlaşması ve pahalılaşması, buna bir örnek olabilir. En zorlu koşullarda dahi müşterilerimize yüksek kalitede bir hizmet sunmayı başarmak mutluluk verici. Yeşil mutabakat ve döngüsel ekonomi konusundaki uygulamalar ise bizim güçlü yanımız. Bu konuda üretim teknolojilerimiz ve ürün portföyümüz ile son derece hazırlıklı olmamızın yanında, çoğu zaman Avrupalı müşterilerimize bu konularda ne yapılması gerektiğini anlatan taraf biz olmaktayız.
Günümüzün öne çıkan değeri “Sürdürülebilirlik”. Bu kapsamda; üretimde enerjinin verimli kullanımından karbon ayak izine hatta atık yönetimine kadar pek çok başlık altında firmaların yerine getirmesi beklenen sorumluluklar kamuoyunda sık sık sorgulanıyor. Bareks’in sürdürülebilirlik alanındaki çalışmaları hakkında bilgiler verebilir misiniz?
Bareks’te hem ürünlerimiz hem de süreçlerimiz için odak noktamızda “sürdürülebilirlik” var. Ürünlerimizin tamamı geri dönüştürülebilir filmler. Çok katlı esnek ambalaj yapısının da tamamen geri dönüştürülebilir olması için özel proseslerle üretilen filmlerimiz çok değer verdiğimiz bir iş alanımız. Ayrıca müşteri taleplerine göre bazı ürünlerimizin içinde geri dönüştürülmüş malzeme kullanımı son zamanlarda gittikçe artıyor. Keza fosil yakıtlardan üretilmeyen, bio bazlı filmlerimiz de portföyümüzde yer alan önemli ürünlerimiz arasında. Bu anlamda, “yeşil ürün” portföyümüz sektörümüzde nadir rastlanacak bir çeşitliliğe sahip. Kaldı ki ürünlerimizin sürdürülebilir karakteri yalnızca bizim iddiamız değil, ISCC+ ve RecyClass gibi sektörümüzde çok önemli sertifikalar ile ispatlanmış durumda. Üretim süreçlerimizde de sürdürülebilirliğe çok değer veriyoruz. Serbest Bölge’deki tesisimizin çatısı tamamen güneş panelleriyle kaplanmış durumda. İAOSB’deki tesisimiz ise diğer Bakioğlu Holding firmalarında olduğu gibi enerjisinin tamamını geri dönüştürülebilir kaynaklardan temin ediyor ve bunu uluslararası I-REC sertifikasıyla belgelendiriyor. Tüm süreçlerimizde doğaya ve çevremize saygıyı temel bir değerimiz olarak önceliyoruz. Ayrıca insanı bir kaynak değil, değer olarak görüyoruz ve takım arkadaşlarımızın mutlu, üretken ve dengeli bir iş yaşamına sahip olmasını gözeten bir yaklaşıma sahibiz. Organizasyonumuzun sürdürülebilirliği için bunu da çok kıymetli buluyoruz.
Bareks olarak döngüsel ekonomi ve sürdürülebilirlik odaklı birçok girişimde rol aldığımızı da bu noktada ilave etmem gerek. Avrupa’daki ilgili mevzuatın oluşumunda hayli etkili olan Ceflex’in ve Sustainable Packaging Coailition girişiminin bir parçasıyız. Ayrıca Operation Clean Sweep inisiyatifi çerçevesindeki çalışmalarımız ile üretimimizde kullanılan granüllerin doğaya ve denizlere karışmasını engelleyecek detaylı bir aksiyon planı yürütmekteyiz.
Son olarak, önümüzdeki dönemdeki hedeflerinizi öğrenebilir miyiz?
Özetle ifade etmem gerekirse, Bareks şu anda sürdürülebilirliğe yönelik başlıca çözümlerin tamamını müşterilerine sunan, bu alanda yalnız ürünleriyle değil uzmanlığıyla da saygı duyulan bir şirket durumunda. Orta ve uzun vadede bu karakterimizi daha da güçlendireceğiz. Ham madde üreticisi ile pazar arasındaki köprüyü kuran, müşterileri için yenilikçi ürünlerin hepsine tek noktadan erişim imkanı sunan, velhasıl “döngüsel ekonomide çözüm ortağı” deyince akla ilk gelen polietilen film üreticisi olacağız.
