Eksim, plastik üretiminin hemen hemen tüm alanlarına makine ve teknik bilgi sağlayan bir firmadır
1997 yılında kurulan Eksim, 2016 yılından itibaren aynı firma çatısı altında iki ayrı anonim şirket olarak Eksim Makine Plastik ve Eksim Plastik Polimer unvanlarıyla faaliyetlerini sürdürüyor. Geçen 22 yıl içinde genişleyen ürün yelpazesi ve Satış&Satış Sonrası hizmetler ekibi ile Türkiye ve Türki cumhuriyetlerde müşterilerine plastiğin her alanında destek vermeye devam ediyor. Eksim şirket ortağı Sayın Hüseyin Dönmez ile firmanın geniş ürün yelpazesi, çözümleri ve ücretli plastik poşet uygulaması hakkındaki değerli görüşlerinin de yer aldığı keyifli bir röportaj gerçekleştirdik.
Öncelikle sizi tanıyabilir miyiz, kendinizden kısaca bahseder misiniz?
Sözlerime başlamadan önce, uzun süredir sektöre yaptığınız katkılardan ve bizlere görüşlerimizi paylaşmak için bir platform oluşturduğunuz için şahsınızda tüm Plastik & Ambalaj Teknolojisi Dergisi çalışanlarına teşekkür ederim.
Kısaca kendimden bahsedeyim. 1967 doğumluyum. İTÜ Endüstri Mühendisliği bölümden mezun olduktan sonra, 1 yıla yakın İstanbul Büyükşehir Belediyesine yönetim ve organizasyon danışmanlığı yapan bir şirkette çalıştım. Daha sonra ailemin yaşadığı İzmir’e dönüp 9 Eylül Üniversitesi’nde yüksek lisans ve aynı dönemde üniversitede akademisyenlik yaptım. Sonrasında gelen teklifle otomotiv ana sanayii firması BMC’ye geçtim. Orada 19 yıl Üretim Planlama Müdürlüğü yaptıktan sonra plastik sektörüne geçtim. Yaklaşık 5 yıldır plastik ürün üreticilerine makine, yedek parça, servis, hammadde, teknik danışmanlık hizmeti veren Eksim Makine Plastik firmasındayım.
Uzun yıllardır plastik sektörüne verdiğiniz makine, teknik servis ve mühendislik danışmanlık hizmetleri ile sektörde özel bir yer edinmiş bir firma olarak aslında sizi çok iyi tanıyoruz. Yeni okuyucularımız için Eksim Makine Plastik’in kuruluş aşamaları ve gelişim süreci hakkında bize biraz bilgi verebilir misiniz?
Eksim 1997 yılında ortağım Mehmet Varan tarafından kuruldu. Özellikle esnek ambalaj makineleri temsilciliği ile başlayan Eksim zaman içinde müşterilerinin de yönlendirmesi ile orijinal ve geri dönüştürülmüş hammadde ticareti ve 2008 yılından itibaren kalsit compound ve katkı maddeleri üretimine başladı. 2016 yılından itibaren Eksim çatısı altında Eksim Makine Plastik ve Eksim Plastik Polimer iki ayrı anonim şirket olarak faaliyetlerini sürdürüyor. Geçen 22 yıl içinde genişleyen ürün yelpazesi ve Satış&Satış Sonrası hizmetler ekibi ile Türkiye ve Türki cumhuriyetlerde müşterilerimize plastiğin her alanında destek vermeye devam ediyoruz.
22 yıl uzun bir süre. Sanırım bu alandaki en eski ve en uzun soluklu firmalardansınız. Geçen süre içinde müşterilerinize neler kattığınızı düşünüyorsunuz?
Ülkenin plastik makine üretim yeteneğinin düşük olduğu, ama plastik ürün üretiminde yüksek bir istek, ihtiyaç ve potansiyel olduğu 1990’lı yıllarda Eksim, girişimcilerimizin makine ihtiyaçlarının karşılanmasında önemli katkı sağlayan firmalardan biridir. Eksim, pahalı Avrupa makinelerine finansal gücü yetmeyen geniş bir üretici kitlesinin yaşadığı tıkanıklığı, özellikle fiyat/ kalite oranı uygun Tayvan menşeili makinelerle açarak sektörde ihtiyaçlarının karşılanmasına katkı sağladı. Ayrıca yurtdışı bağlantılarımızdan aldığımız teknik bilgileri üreticilerimiz ile paylaşarak yatırımların doğru ve verimli ürün ve makinelere yapılmasına katkı sağladığımızı düşünüyoruz. Avrupa makinelerine göre daha ekonomik ama kalite olarak çok da geride olmayan makine alternatifleri yatırımın geri dönüş süresini ciddi oranda kısalttı. Geri dönüş süresi kısa yatırımlar üreticilerimizin yeni yatırımlar yapabilmesine olanak sağladı. Bir yan fayda olarak; alternatif makine temin kaynaklarının açılmasının yarattığı rekabet Avrupalı makine üreticilerinin de fiyatlarında indirime gitmelerini neden oldu.
Uzun solukluluk konusuna gelince; gerçekten makine sektörünün can alıcı hususlarından biridir. Hizmet ve teminde sürekliliğin makine müşterisi için en kritik konulardan biri olduğunu düşünüyoruz. Belli bir ölçeğin üzerindeki firmalar bunun bilincinde. Ama sınırlı bir sermayesi olup sektöre yeni girecek teknik karşılaştırma yapma olanağı olmayan geniş bir yatırımcı kitlesi yatırım kararlarında düşük fiyatı birinci önceliğe koyuyorlar. Herhangi bir yurtdışı fuarda yabancı makine üreticisinden aldığı birkaç katalogla makine temsilcisi olarak piyasaya çıkan, ama servis ağı, yedek parça stoğu, müşteriyi doğru yönlendirecek teknik bilgisi olmayan firma veya şahıslar, sonrasında problemli makine ile plastik ürün üreticisini baş başa bırakıp sektörden çekilebiliyor. Maalesef bu şekilde alınmış, ama hiç üretim yapamadan kilogram demir fiyatına hurdacıya satılmak durumunda kalan makineler var.
Eksim Makine Plastik olarak hangi firmaların temsilciliğini yapıyorsunuz? Ürün yelpazeniz ve çözümleriniz hakkında bilgi verir misiniz?
Eksim, plastik üretiminin hemen hemen tüm alanlarına makine ve teknik bilgi sağlayan bir firmadır.
22 yıldır plastik film ve levha ekstrüzyonunda Tayvan’ın en büyük üreticilerinden Fong Kee International (FKI) firmasının temsilcisiyiz. FKI, 1953 yılında Japon knowhow’ı ile kurulmuş ve o çizgide yoluna devam eden, Ar-Ge yapısı çok güçlü bir firma. Özellikle plastik torba filmi üretiminde yerli üreticilerimizin iyi bildiği bir firma. Üreticilerimiz FKI film ekstruderlerini, özellikle hammadde ayırt etmemesi ve özel vida tasarımı sayesinde daha düşük ısı kullanarak üretim yapabilmesi nedeniyle tercih ediyor. Düşük ısı ile üretim yapabilmek enerji maliyetini düşürmesi yanında polimerin eritilirken yanmaması nedeniyle daha şeffaf ve parlak film elde edilmesini sağlıyor. FKI’nin bir diğer ürünü cast levha hatlarıdır. FKI bu alanda dünyanın sayılı kafa üreticilerinden Choleren ve EDI ile işbirliği yaparak, anahtar teslim, tek ve çok katmanlı levha hatları üretmekte. FKI’nin güçlü olduğu ürün gruplarından biri de şişirme makineleridir. FKI, sürekli tip ve akümülatör tip, hidrolik ve full elektrikli şişirme makineleri üretiyor. 50 ml.’lik şişelerden, 1 tonluk plastik tanklara kadar, otomotivden, vitrifiyeye çok çeşitli ürünler için makineler üretebiliyor.
Plastik baskı makineleri ve torba üretiminde dünyanın sayılı üreticilerinden Tayvan’lı Hemingstone firmasının 21 yıldır Türkiye tek temsilcisiyiz. Hemingstone 1979 yılında kurulmuş, özellikle torba üretiminde uzun yıllar arızi duruş yapmadan çalışan ve yüksek kaynak kaliteli üretim yapan makineleri ekonomik fiyatlardan sağlayan bir firmadır. Torba üretim makinelerinde dünyanın en geniş makine yelpazesine sahip firmalarından biri. Atlet poşet, rulo market poşeti, yapışkan takviyeli, sıcak takviyeli, el geçmeli, yumuşak saplı torbalar, ıslak mendil torbası, bakliyat&şeker torbası, bebek&hasta bezi torbası, kargo torbası, büzgülü/büzgüsüz, koparmalı / koparmasız (interleaf) rulo çöp torbası, endüstriyel torbalar, tekstil torbaları, halı torbaları vs. için makineler sağlayabiliyoruz. Hemingstone ayrıca 2 ile 8 renk arası stack ve tamburlu baskı makineleri üretiyor.
Plastik enjeksiyon makine grubunda; 22 yıldır Tayvan’lı CLF firmasının temsilcisiyiz. CLF; 1966 yılında kurulmuş. 60 tondan 4000 tona kadar hidrolik, hibrid, full elektrikli, servolu/servosuz, tek/çift plakalı, tek/çift renk&hammadde kullanabilen makineler üreten bir firma. Makinelerimiz; üretim hassasiyeti, hızı ve düşük enerji tüketimi nedeniyle özellikle Avrupa’ya ince cidar mutfak eşyası ihracatı yapan üreticiler tarafından tercih edilmektedir. Enjeksiyon makinelerinde, gıda ve otomotiv üreticilerindeki makine sayımızı artırmayı hedefliyoruz.
Laminasyon, dilimleme, aktarma, merkezi kaynaklı, 3 tarafı kaynaklı, outran torba, kilitli torba gibi özel ürün gruplarında ise Tayvan’ın bu konudaki uzman üreticilerinden Prodoing’in temsilcisiyiz. Prodoing genelde sipariş bazlı, ürüne özel makineler üreten, proje-mühendislik altyapısı güçlü bir firma.
Temsilcisi olduğumuz bir diğer firma da 5-7 katlı cast stretch, CPP folyo, balonlu ambalaj, nefes alan film, koruge levha hatlarında uzmanlığı yüksek 46 yıllık bir firma olan İtalyan Colines firmasıdır. Colines, Türkiye’de özellikle kalınlık hassasiyeti yüksek, 5-7 katmanlı saatte 1.5 tona ulaşan kapasiteli stretch hatları ile tanınır. Kendi segmentinde müşterileri memnuniyeti ve bu memnuniyetin sağladığı tekrarlı satışlar nedeniyle Türkiye pazar lideridir. Colines yakın zamanda balonlu ambalajdaki önemli rakiplerinden Torninova’yı da bünyesine katarak bu konudaki gücünü artırdı. Colines’in önemli bir ürünü de sert ambalajda ve panolarda kullanılan çift yöne mukavemetli levha hatlarıdır. Bu grupta bubbleguard adıyla uluslararası patent sahibidir.
Eksim, bir İtalyan üreticisi olan Noel firmasının da temsilcisidir. Noel, özellikle ön gerdirmeli (prestretch) aktarma makinelerinde dünyanın en iyilerindendir. Ön gerdirme ile stretch film inceltilirken mukavemeti artırılmakta 17- 23 mikronluk filmler 8-10 mikrona inceltilmektedir. Bu sayede, stretch filmi metre olarak kullanan son tüketici ihtiyacını daha ucuza karşılamakta, stretch üreticisi ise aynı metre filmi daha az hammadde kullanarak üretebilmektedir.
Temsilcisi olduğumuz CCM firması da Tayvan’lı bir makine üreticisidir. Özellikle köpük (EPS, EPE, XPS) folyo, levha ve balonlu ambalaj üretiminde uzman bir firmadır. Avrupa makinelere kaliteli ve ekonomik bir alternatiftir. CCM müşteriye özel çözümler sağlama esnekliğine sahiptir.
Termoform makinelerinde ABD’nin ilk ve en bilinen firmalarından Irwin’in Türkiye temsilcisiyiz. Irwin, dünyada termoform teknolojisini geliştiren, özellikle konstrüksüyonu sağlam, üç istasyonlu, yüksek hızlı, termoform makinelerinde dünyanın ilk üç firması arasındadır.
Geri dönüşüm makinelerinde ise uygun fiyatlı bir alternatif olan Çin’li Yili firmasının ürünlerini sağlıyoruz üreticilerimize.
Müşteri profilinizi kimler oluşturuyor? Öncelikle olarak Türkiye pazarında hedef aldığınız sektörler hangileridir?
Az önce bahsettiğim gibi, plastik sektörünün her alanında müşterilerimize hizmet sunmaya çalışıyoruz. Ama plastik piyasasının gelişim trendine paralel olarak, firmamızın müşteri profili esnek ambalaj alanında gelişti. O alanda daha fazla makine verdik. Bunda, temsilcisi olduğumuz FKI ve Hemingstone’un makinelerinden müşterilerimizin memnuniyeti ve yatırımın geri dönüş süresinin kısa olması da önemli etken oldu. Bu grupta özellikle poşet üretiminde makinelerimizin pazar payı oldukça yüksektir. Bu segmentte, market poşetlerinin paralı satılması uygulaması nedeniyle çöp torbası tüketimi artıyor, biz de bu alanda pazar payımızı artırmayı hedefliyoruz. Bunun yanı sıra çok katmanlı bariyer film makine satışlarımızı arttırmak hedeflerimiz arasında. Ayrıca Avrupa makinelere yakın kalitede üretim yapan, ama fiyatı onlara oranla ciddi derecede ekonomik olan CLF enjeksiyon makinelerimizin pazar payını artırmayı hedefliyoruz.
Satış öncesi ve satış sonrası hizmet ağınızdan bahseder misiniz? Müşteri memnuniyeti için ne tür çalışmalar yapıyorsunuz?
Eksim, makine sektörünün öncülerinden. Bu nedenle makine temsilciliğinde pek çok firmaya iş yapma şekli olarak örnek olmuş bir firma Eksim. Firma olarak geniş ve hantal, hiyerarşik bir organizasyon olmak yerine dinamik, müşteriye yakın, seyahati seven, bavulu her zaman hazır bir ekibiz. Tekirdağ’dan Van’a, Samsun’dan Hatay’a Türkiye’nin her yerinde, hatta Kıbrıs’ta Azerbaycan’da çalışan makinelerimiz var ve hizmet vermeye devam ediyoruz. Her şehirde bir ekip bulundurmak maalesef ekonomik ve mümkün değil. Bizim genel merkezimiz İzmir’de. İstanbul’da ve Adana’da bölge müdürlüklerimiz var. Buralarda görev yapan satış ve satış sonrası hizmetler ekiplerimizde, uzun yıllardır firmamızda çalışan geçen süre içinde plastik hammadde türleri, makine özellikleri, yaşanabilecek problemler ve çözümleri ile ilgili deneyim kazanmış mühendislerimiz ve teknisyenlerimiz görev yapıyor.
Müşteri memnuniyeti konusuna gelince; müşteri memnuniyetinin 4 unsurla sağlanabileceğini düşünüyoruz. Birincisi; ürünün kalitesi. Müşterilerimizin doğal beklentisi en kaliteli/sorunsuz makineyi kullanmak. En uygun fiyatla alabilmek de memnuniyetin ikinci boyutunu oluşturuyor. Üçüncü boyut, hızlı erişebilirlik. Müşteri talep ettiği ürün ve hizmeti anında almak istiyor, “ne zaman lazım” dediğimizde “dün” cevabını aldığımız durumlar çok. Dördüncü boyut işin sosyal boyutu. İlk üçü mükemmel de olsa, insanımız kanının ısınmadığı firma veya kurumla mecbur değilse iş yapmıyor.
Biz Eksim olarak, öncelikle müşterilerimizin ihtiyaçlarını doğru analiz edip, onları doğru makinelere yönlendirmeye çalışıyoruz. Bunu yaparken müşterimizin ihtiyacı olan ürününün gerekliliklerini, bütçesini ve yatırımın müşteriye geri dönüş süresini dikkate alıyoruz. Müşterimiz aldığı makine ile yatırımını kısa sürede geri kazanabilmeli ki, yeni yatırım yapabilecek gücü tekrar kazansın. Bu şekilde müşterimiz büyürken biz de piyasadaki makine sayımızı artırabilelim. Eksim kendi segmentinde tekrarlı satışlarda ilk sıralarda gelen firmalardan biri. Bu, müşterilerimizin aldığı ürün ve hizmetten memnun olduğunun ve yeni yatırım yapabilecek geri dönüşü sağlayabildiğinin ve bu nedenle tekrar bizi tercih ettiğinin önemli bir göstergesi. Erişilebilirlik konusunda, her ne kadar tüm ekibimizin cep telefonları tüm müşterilerimiz, hatta üretimdeki ustalarında olmasına ve gece&gündüz telefonlarımızın açık olmasına rağmen, bunu yeterli bulmuyoruz. Ekibimizi güçlendirmek için sürekli arayış içindeyiz. Bulunulan durumu yeterli görmek gelişmenin önündeki en önemli engeldir. Sosyal anlamda ise, 22 yıldır süren, ailece görüştüğümüz dostluklarımız var müşterilerimizle. Müşterilerimiz plastikten farklı bir alanda yatırım düşünürken dahi bizden fikir sorar, bizi aileden biri, bir yakını olarak görür.
Sektör ile ilgili Avrupa ve dünyadaki gelişmeleri nasıl buluyorsunuz? Gelecekten beklentilerinizi öğrenebilir miyiz?
Sektörle ilgili öncelikle Türkiye’deki durumla ilgili birkaç şey söylemek istiyorum. Bildiğiniz gibi, yılbaşında devreye giren poşetlerin paralı olması uygulaması sektörde ciddi bir kafa karışıklığı yarattı. Müşterilerimizle her gün yakın gelecekte ne olacağı, sektörün nereye gideceği konusunda fikir alışverişi yapıyoruz. Plastik, insanlığın belli alanlardaki ihtiyaçları karşılamak için yapılmış bir buluş. Plastik olmadan bu ihtiyaçlar nasıl karşılanıyordu? Bugün plastikten üretilen ürünler geçmişte ağaçtan, metalden, taştan, camdan üretiliyordu. Bir buluş olarak plastik ortaya çıktı ve ihtiyaçların karşılanmasında kolaylık sağladı. Plastiğin çevreye zararı yok demek istemiyorum ama pek çok ihtiyacı karşılamak için daha az doğal kaynak (ağaç, su, enerji kullanan) ve daha ulaşılabilir fiyattan ihtiyacı karşılayan bir hammadde türü. Metal, taştan oyulmuş, topraktan üretilmiş kaplar yerine plastik kaplar, kâğıt torbalar yerine plastik torbalar, ahşap kaplamalar yerine plastik levhalar hayatımıza girdi. Önemli olan; bir buluşun faydalarından yararlanmak ama zararlarını bertaraf etmenin de yollarını araştırmak. Plastiği tamamen hayatımızdan çıkarmak mümkün değil. Onun yerine geri dönüşüme ağırlık vermek, israfını azaltmak, geri dönüşümlü plastik hammaddelere yönelmek seçeneğinin desteklenmesi gerektiğine inanıyorum.
Türkiye’de, dünyadaki çevreci gelişime paralel olarak plastik tüketiminin yavaşlayacağını tahmin ediyoruz. Ama düşüşün şu an medyatik bir boyuta ulaşan oranda olmayacağını, %50’den fazla düşen talebin bir kısmının geri geleceğini öngörüyoruz. Bir diğer öngörümüz, poşetle başlayan plastik sınırlamasının diğer plastik ürünlere, özellikle tek kullanımlık ürünlere de yaygınlaşacağı. Ama çevre kirliliği sorununun sadece plastikten kaynaklandığı algısını da doğru bulmuyoruz. Örneğin çimento da doğal olmayan bir malzeme ve üstelik geri dönüştürülemeyen bir malzeme, bırakıldığı yerde yüzlerce yıl kalıyor. Ama evlerimizi kerpiçten yapmaya geri dönmek artık bir seçenek değil. Plastiğin çevreye zararlarının azaltılması, doğada yok olma süresinin kısaltılması konusunda teknolojilerin geliştirileceğini düşünüyorum.
Son olarak bana, firmamız ve sektör hakkındaki görüşlerimi paylaşma olanağı verdiğiniz için teşekkür ederim.
Hüseyin Dönmez
Eksim Makine Plastik
Şirket Ortağı
