Plastik kırma makinesinde nelere dikkat edilmelidir?
- JACOM_CONTENT_CREATED_DATE_ON
- JACOM_CONTENT_WRITTEN_BY
Plastiklerin geri dönüşümü plastik işletmelerinde maliyet tasarrufu ve doğal çevrenin korunması açısından büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle üretim sırasında meydana gelen hatalı ürünler, yolluklar ve hurda plastikler kırma makinelerinde kırılarak geri kazanılmalıdır.
Kırma makinesi elektrik enerjisini mekanik enerjiye dönüştüren bir iş makinesidir. Kırma makinelerinde kırma kuvvetini artıran önemli iki faktör vardır birincisi motor gücü, ikincisi ise volan’dır. Volan, krank miline bağlanarak kavramaya yataklık eden kavrama diskine hareket veren tekerlek şeklinde bir parçadır. Aynı zamanda kavramaya yataklık eder ve ilk hareketi vermeye yarayan volan dişlisini de üzerinde taşır. Volan enerjisini dönüş devrinden alır, yani devir arttıkça volan enerjisi artar, devir düştükçe volan enerjisi düşer. Kırma makinesi elektrik motorunun dönme hareketini kayış kasnak vasıtasıyla rotor miline iletir. Rotor miline bağlı bıçaklar rotor miliyle birlikte döner kırılacak olan parçalar makinenin sabit bıçağıyla hareketli bıçakları arasından geçerken kırma işlemi gerçekleşir. Verimli bir kırma işlemi için sabit bıçaklar ile hareketli bıçaklar arasındaki boşluk yaklaşık olarak 0,15 mm olmalıdır. Kırma makinesinde istenilen özellikler de hammadde elde edebilmek için makinenin ayarlarının iyi yapılmış olması gerekir. Aksi halde kırılacak plastik geri dönüşüm malzemesi verimli bir biçimde kırılamaz ve dolayısıyla istenilen tane boyutunda hammadde elde edilemez. Verimli bir kırma işlemi için şu durumlara dikkat edilmelidir;
Rotor milini döndüren kayışların sağlam olup olmadığı kontrol edilmelidir.
Bıçaklar körelmişse bilenmelidir veya yenisiyle değiştirilmelidir.
Sabit bıçak ile hareketli bıçak arasındaki boşluk düzgün bir şekilde ayarlanmalıdır.
Makinede daha önceden farklı bir malzeme kırılmışsa makine iyice temizlenmelidir.
Bıçaklar arasındaki boşluk fazla olursa kırılan malzemenin tane büyüklüğü fazla olur, bu aynı zamanda kullanılan elek gözenek büyüklüğü ile de orantılıdır. Tane büyüklüğü fazla olursa plastik işleme makinelerinde ( enjeksiyon, ekstrüder, şişirme mak. vs.) üretim esnasında problemlere neden olur. Boşluk az olursa sürtünmeden dolayı bıçaklar körelir. Bıçaklarla elek arasındaki mesafe elek delik çaplarının en az yarısı kadar olmalıdır, aksi halde kırılan malzemede topaklanma meydana gelecektir.
Bıçakların tek parçadan ziyade 2 veya daha çok parçalı olması önemlidir. Çok parçalı bıçak tipleri kırma işlemini kolaylaştırır. Kırma makinelerinde makine içine metal kaçması durumunda tek sıralı bıçak tipleri daha fazla zarar görmektedir. Böyle bir durumla karşılaşma oranını azaltmak içinse kırma makinesinin ağız kısmında mıknatıs bulunmalıdır. Kırma makinesinde kullanılan bıçakların 58-60 rockwell sertliğinde olmalıdır. Bıçaklar yüksek sürtünme, yorulma, darbe ve aşınma dayanımına sahip çelik türlerinden imal edilmelidir. (Örn:SKD11-D2) Rotor üzerindeki bıçak sayıları tek rakamlar (3-5-7) olmalıdır. Zira ön taraftaki bir bıçak kesme yaparken arka taraftaki bıçak kesme işlemine devam ederek plastik kırma makinesinin zorlanmasını önler. İnce cidarlı ve şişirme tarzındaki ürünlerde genellikle V tipi ve 3 dönerli bıçak yapısı tercih edilirken, et kalınlığı fazla takoz tarzı ürünlerde kademeli bıçak yapısı tercih edilmelidir. Bıçak tiplerinin stoklu bulundurulması ya da tedarikçisinin elinden stok olduğunu bilmek gereklidir. Zira bıçakları körelmiş, yıpranmış, kırılmış bıçaklar ile verimli kırma işlemi yapılamaz.
Kırma makineleri yapılırken gövde iki katlı yapılıp, iç kısım ses izolasyonu sağlayacak malzemeyle kaplanmalıdır. Bu durum işletme için uzun ömürlü ve çalışma ortamının uygunluğu açısından önemlidir.
Diğer önemli konulardan biri otomatik boşaltma özelliği olup olmamasıdır. Genel olarak kırma makinelerinin altında bulunan biriktirme haznesi makine durdurulduktan sonra çekilerek manuel olarak boşaltılabilir. Ancak, seri üretimlerde kırma makinesinin durdurulması uygun olmadığından kırılan malzeme üfleme motorlu sistemler biriktirme haznesine akuple edilir ve otomatik taşıma sağlanır.
Yüksek kapasiteli plastik kırma makinelerinde; PC, PET ve kauçuk gibi kırıldığı zaman sürtünme sebebi ile ısınan plastik parçaların kırma rotorunda sıkıştırma yapmaması ve yanmaması için kırma makinelerinde soğutma sistemleri bulunmalıdır. Soğutma, uygulamaya göre hava veya su ile yapılır. Hava ile soğutma sistemi aslında, üfleme ile taşıma sistemi ile dışarıdan emilen havanın rotor bölümünden geçirilerek soğutması prensibine dayanır. Su ile soğutma ise, rotor bölümünde açılan su soğutma kanallarından soğuk su geçirilmesi prensibine dayanır.
Aslında kırma makineleri plastik üretiminde tasarruf ve fayda sağlayan en önemli elemanlardan biridir, bu nedenle tercih edilirken yukarda saydığımız teknik özellikleri optimum seviyede sağlayan ve aynı zamanda sağlam referansları olan firmalardan tercih edilmesi doğru bir karar olacaktır. Firmamız plastik kırma makineleri konusunda uzman olan SHINI ve GENOX markalarının Türkiye temsilciğini yapmaktadır.
Kırma makineleri ürün grubunda SHINI ve GENOX’un Türkiye mümessilliğini yapan firmamız, yolluk kırıcılar, merkezi kırma makineleri ve yüksek kapasiteli kırma makineleri konusunda SHINI firmasıyla, yine yüksek kapasiteli kırma makineleri ve Shredderlar (parçalayıcılar) konusunda GENOX firmasıyla çalışmaktadır.
Uzun yıllardır mümessilliğini yaptığımız SHINI firması yıllık bazda dünyanın en çok yardımcı ekipman üreten firmasıdır. Üretmiş olduğu kırma makinelerinde kullanmış olduğu bıçak malzemesi (SKD 11), motoru (SIEMENS), siviçleri (SCHMERSAL), su soğutma sistemi, ses izolasyonu, otomatik boşaltma gibi birçok özelliği ve fiyat/performans optimizasyonu ile plastik sektörüne hizmet vermektedir.
Mümessilliğini yaptığımız diğer bir üretici firma ise son yıllarda geri dönüşüm sektöründe büyük atılımlar yapan ve bu alanda üst düzey teknolojiye sahip olan GENOX firmasıdır. Farklı tasarımı, çelik kaynaklı sağlam gövde ve rotor yapısı ile yüksek kapasiteli kırma makineleri ve büyük ebatlı et kalınlığı fazla olan (takozlar, büyük borular vs. ) malzemelerin parçalanmasını sağlayan Shredderlar ile yine plastik sektörüne hizmet vermektedir.
Hastek Plastik Sistemleri
