Jeneratör enerjinin “Gen Haritasıdır”
Dünya’da her ne üretirseniz üretin; amansız tek ihtiyaç enerjidir… Enerjinin devamlılığını ve kesintisizliğini sağlayan katalizör ise jeneratördür.
Dünya’da üretim kapasitesi en hızlı artan ara enerji kaynağı olan jeneratörlere birlikte bakalım.
Jeneratörler sağlam, mekanik yapısı basit, görece daha ucuz ve en küçük güçten muayyen büyüklükte güçe kadar üretilebilirler.
Jeneratör ara enerji birimin en güvenilir “tip enerji” kaynağıdır.
İyi tasarlanmış bir jeneratör özellikle güç değişimlerinde maksimum performans sağlarlar.
Şebekeye kolay bağlanır. Senkronize olur.
Peki jeneratörde, şebekeye bağlandığı zaman salınım oluşturmayanlarını üretmek mümkün müdür?.. Elbette onları üretmekte mümkündür.. Bunlardan birisi son zamanlarda palazlanan rüzgâr enerjisinin “tip enerji” kaynağı ASENKRON jeneratördür. Yalnız; bu tip jeneratörler rüzgâr türbinlerinde kullanılır.
Günümüzde;
Jeneratör pazarı dünyada 15 milyar $’a dayandı. Türkiye’de Jeneratör pazarı Dünya trendinin büyüme hızından fazla kendine pazar yaratmıştır. Türkiye’de Pazar son üç yıl içinde % 50’den fazla büyüme sağlamıştır. Bunun sebebi artan sanayi üretimi, toplu konutta patlama ve bölgesel ülkelerdeki elektrik ihtiyacını doğrudan etkileyen sosyal ve ekonomik olaylardır.
Jeneratör kesintisiz enerjinin garantörü konumunu korumaya devam edecektir. Hatta bir müddet sonra kendi ihtiyaç duyduğu tahrik enerjisini kendisi üreterek geri dönüşümlü kilitleme sağlayacağından artık vazgeçilmez olacaktır. (Diesel Jeneratörlerin yanına Doğalgazlı Jeneratörler ürün gamının içine girdiği gibi) Bu konuda üretici firmalar kendi konumlarını yeniden gözden geçirmeli; devletin Ar-Ge teşviklerinden de faydalanarak ürün çalışması yapmalıdır.
Jeneratör Üreticileri; teknolojideki ve tüketici talebindeki farklılıklara bağlı olarak kabuk değişimini sürdürüyor. Aktif davranışla talebe yön vermeye çalışıyor.. Bu çalışmada sektörde farklılaşan firmalar; Teknopark çalışmasıyla sektör içinde rekabet ortamında bir adım öne geçmeside mümkündür
Bu farklılaşma uluslar arası pazarda da hissedilebilir bir talep yaratacaktır.
Malum jeneratörler ayni zamanda akıllı bir şebeke tasarımıdır. Dünya piyasasında permütasyon oluşturarak talebi patlatmakta mümkündür. Zira kullanım alanlarını farklılaştırmak içinde jeneratör piyasası genişler. Onun için Ankara’da kurulu Jeneratör sektöründe Dünyanın En Büyük yatırımı olan GENPOWER ülkemizde ve dünyada artan elektrik ihtiyacına Jeneratör kapasitesinde yeni sektörel yatırımlarıyla cevap vermeye öncülük etmektedir. Bu durumun Jeneratör arz güvenliğinin sağlanması açısından da önem taşıdığını GENPOWER yetkilileri bilmektedir.
Jeneratör sektöründe aslında yıkılması gereken bir paradoks var.. Bu paradoks; jeneratör talebinin elektrik sistemlerinde yedekleme ihtiyacı olarak görülmesidir. Bu ihtiyaç ençok nüfus yoğunluğuna paralel nüfus yoğunluğu fazla olan ülkelerdir. Bu kritik öneme sahip yedekleme talebi şu anda elektriğe duyulan ihtiyacın amansızlığı ile doğru orantılıdır. Bununla birlikte sosyal kaos ortamının hakim olduğu komşu; Irak, Suriye, Fas, Tunus, Cezayir, Libya gibi ülkelerde yedeklemenin ötesinde jeneratörler ana şebekenin ikamesi haline gelmişler. Bunun yanı sıra özellikle gelişmiş ülkelerdeki hassas bilgi-işlem merkezlerinin kesintisiz güç ihtiyaçları marine jeneratör pazarını dinamik kılmaya devam ediyor.
Dünya jeneratör talebinin ağırlıklı olarak bugün telekom ve inşaat sektörlerindeki gelişimden kaynaklandığı düşünülse de, sınır güvenliğinde daha az maliyet sağlayan talep olması da muhtemeldir. Bununla birlikte gelişmiş ülkelerde (Avrupa ve Kuzey Amerika gibi) talep gelişimi yavaşlaması dikkate değer bir konudur. Bu durum Avrupalı Jeneratör üreticilerinin pazarımızı paylaşmak için daha fazla çaba sarf edeceği anlamını taşımaktadır. Bu coğrafya içinde mühendislerimiz tüketim alanı yaratacak projeler geliştirmelidir. Mesela yenilenebilir enerjilere dayalı depolama teknolojilerine yönelinilmelidir.
Birleşmiş Milletlerin sürekli uyarılarda bulunduğu, alarm seviyesini yükselttiği (halen Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü FAO’nun akredite Mühendisiyim) “küresel ısınmayla” birlikte başta AB direktifleriyle hazırlanan standartlarda emisyon oranını düşüren, verime odaklı ve sessizliği esas alan ürün gruplarının imalatına odaklanılması istenmektedir. Bu sektörün geleceğine yön verecektir. (doğalgazlı Jeneratörler bunlardan birisi), ileride metan gaz ve azot düşünülebilir mi onu da bilmiyorum. Bu durum gelecekte mutlaka böyle olacak onun için AR-GE birimleri kafa yormalıdır.
Jeneatör pazarı dünyada 4-5 yıl sonra % 100 büyüme sağlar, Türkiye’de daha fazla büyüme beklentisi vardır.
Türkiye’de birçok sektörde artış gösteren yatırımlar ve yoğunlaşan kentleşme çalışmaları beklentileri artırıyor. Bu noktada firmalar, Türkiye yapılanması için ekiplerini güçlendirmeye, Satış Sonrası Hizmet sektörlerini artırmaya ve Anadolu’da temsilcilikler açmaya çalışmalıdır.
Türkiye’de ve Türk Cumhuriyetleri ile Ortadoğu da Lüks konut artışı ziyadesiyle fazlalaştı.. Halen sınır tanımaz hızla devam etmektedir. Birde kaos ortamı sonrasında yapılanma sağlayacak olan Suriye buna eklendiğinde gözle takip edilemeyecek bir talep ortaya çıkar.
Birbiri ardına tamamlanan lüks konutlara yönelik satış gerçekleştiren sektör, sanayi yatırımlarında da önemli bir çıkış gerçekleştiren ülkelere de satış yapmaktadır. Burada Jeneratör üreticileri Tasarruflu ve sessiz, teknik donanımı kolay izalasyonlu Jeneratör üretimlerini de planlamalıdır. Çünkü enerji yatırımları uzun vadeli yatırımlardır.
Yine önümüzdeki dönemde sektörde doğalgazlı jeneratör, marin jeneratör ve kojenerasyon sistemlerine olan talebin artacağı tahmin ediliyor.
Jeneratör firmalarında yoğunlaşmadan dolayı gördüğümüz standart yetersizliği; kalitesiz ürünlerin ortaya çıkmasına satış sonrası hizmet desteklerinin yetersizliği nihai tüketicide standart arayışını ve üretici firmalarda standardizasyonları tetiklemiştir.
Mesela karbon salınımını azaltan ürün grupları için Ar-Ge çalışması yapılmalıdır. (salınımı yapılan karbonu da, kullanılabilir enerjiye çevirme konusunda kafa yorulmalıdır) Ayrıca Jeneratör üreticileri tüketicisini de eğitmek zorundadır. Tüketicisine; tercihlerinin maliyetleri nedeniyle, güç ihtiyacının altındaki ürün gruplarına yönelmelerinin verimliliği olumsuz etkilediği anlatılmalıdır.
Şahin DUMAN / İşlt. Yük. Müh.
