Dünya bir dönüşümden geçiyor
Avrupa’da orman alanları günde 1.500 futbol sahası büyüklüğünde artıyor
Yenilenebilen kaynaklardan elde edilen ve defalarca tekrar geri dönüştürülme imkanı sunan karton ambalajlara olan ilgi her geçen gün artıyor. Çevre bilincinin artmasıyla birlikte ambalaj sektörü dünyada en çok gelişen sektörler arasında yer alıyor. Sadece üretilen ürünlerin değil işletmelerin de sürdürülebilir yapıya büründüğüne değinen Karton Ambalaj Sanayicileri Derneği (KASAD) Yönetim Kurulu Başkanı Alican Duran, “Karton ambalaj üreticileri üretim hatlarına ve fabrikalarına yaptıkları yatırımlarla üretim sürecinde doğaya verilen zararı da minimuma indiriyor. Sektörümüz doğa dostu bir sektör. Eurostat 2022’ye göre; Avrupa’da kağıt-karton ambalaj geri dönüşüm oranı yüzde 85,8 değerinde ve bu değerin 2030 yılında yüzde 90’a çıkması hedefleniyor. Türkiye Selüloz ve Kâğıt Sanayi Vakfı (SKSV) 2022 verilerine göre ise bu oran 2022 yılı için ülkemizde yüzde 75 seviyelerinde ve kağıt-karton geri dönüşümüne dayalı sektörlerin hızla gelişmesi ile bu oran da gittikçe artmaktadır. Diğer taraftan karton ambalaj kendi başına 25 kez geri dönüştürülebilir bir malzeme olup, bu ve diğer üstün özellikleri ile dünyanın geleceği için büyük önem taşıyor” dedi.
Kusursuz geri dönüşüm ile üretimde Türkiye ilk 5’te
Dünyada karton ambalaj üretiminin ana ham maddesini yüzde 60 oranında geri dönüştürülmüş kağıtlardan üretilen kartonlar oluştururken, kalan yüzde 40’lık kısmı ise Bristol karton olarak da adlandırılan ve ormanlardan elde edilen birincil elyaf kartonlar oluşturuyor. Ülkemizde üretimi yapılmayan bu kartonlar dünyada neredeyse tamamı yönetilen endüstriyel ormanlardan elde ediliyor. Avrupa’da son 15 yılda Belçika’nın yüzölçümü kadar orman alanlarının arttığına değinen Duran, “Endüstriyel ormanlar gerçek manasıyla yenilenebilir kaynaklar. Buğday gibi hasat edilip, yeniden dikilip yetiştirilen sonsuz bir ham madde kaynağı sunuyorlar. Avrupa’da özellikle kağıt-karton üretimi nedeniyle bu orman alanları her geçen gün artıyor. TU Graz araştırmasına göre kağıt-kartonun 25 defa geri dönüştürülebilir olması da sektörümüzü cazibe merkezi haline getiriyor. Baktığınız zaman her karton ambalaj üretim tesisi hem kullandığı ham maddeler hem de üretim süreçleri gereği bu ham maddelerden çıkan kenar ıskarta ve fire ile bir geri dönüşüm ham madde kaynağı sunuyor. Bu noktada her geçen gün yapılan yatırımlarla gelişen ve büyüyen Türkiye karton ambalaj sektörü de Avrupa’nın en fazla üretim yapan ülkeleri arasında ilk beşte bulunuyor” dedi.
Üreticiler çevre atık yönetimi konusunda hassas
Yerli karton ambalaj üreticisi firmalar, üretim sırasında oluşan yüzde 10 ila 20 arasındaki fireleri çeşitli geri dönüşüm firmalarına emanet ederek, sınıflarına göre tasnif edildikten sonra kağıt-karton üretim tesislerine ham madde olarak kullanılmak üzere gönderilmesini sağlıyor. Üreticilerin çevreye atık bırakmadıklarına değinen Duran, “Yapılan üretim gereği zaten oluşan üretim fireleri de ham madde olan kâğıt-karton üretimi için değerli bir malzeme. Bu nedenle üreticiler en ufak miktarına kadar biriktiriyor ve çevreye atık bırakmamış oluyorlar. Karton ambalajlar doğaya bırakıldıklarında kompost edilebilir özelliğiyle haftalar içerisinde biyolojik olarak çözünerek doğada çevre kirliliğine neden olmuyor. Ancak biz yine de insanların geri dönüşüm kutularına atmalarını teşvik ediyoruz, çünkü bu sayede tekrar üretime kazandırabiliyoruz.
Ambalaj tasarımı da çok önemli. Yani her şey tasarım aşamasından başlıyor. Tasarım yapılırken kolay geri dönüştürülebilir olmasına dikkat edilmeli, aşırı ambalaj kullanımının azaltılarak atığının da azaltılması önemli. İyi tasarlanmış ürün ve üretim süreçleri hem ambalajın hem de içindeki ürünün çevresel etkilerini en aza indirirken, ürün ve tüketicinin taleplerini de karşılaması gerekiyor. Karton ambalajın sürdürülebilir olması için yalnız ana ham maddeler olan kağıt ve kartonun sürdürülebilir olması yeterli değildir. Karton ambalaj üretiminde kullanılan mürekkep, lak, tutkal diğer malzemelerin de bu şartı sağlamaları gerekmektedir. Bu konuda baskı mürekkep tedarikçileri de güzel çalışmalar yürütmektedir.
Ayrıca birçok üretici firmamız yenilenebilir enerji kullanımına geçip, GES yatırımları yaparak fabrikalarında kullandıkları elektriği de sürdürülebilir yöntemlerle elde ediyorlar. Karbon ayak izinin azaltılması için biz de örnek uygulamaları üreticilerimizle paylaşıp teşvik etmeye çalışıyoruz” dedi.
