Doğa PET, TOMRA teknolojileri ile PET çapak ve rPET granüller üretiyor
Doğa Holding, geri dönüşüm alanına güçlü bir giriş yaparak Türkiye’deki yatırım portföyünü genişletiyor. Holding bünyesinde faaliyete başlayan Doğa PET, TOMRA’nın sensör tabanlı ayıklama makinelerini kullanarak tüketim sonrası petlerden gıda ve tekstil uygulamaları için uygun, yüksek kalitede PET çapak ve rPET granül üretimi yapıyor. 2024 Ağustos ayının sonunda faaliyete başlayan tesis, gelişmiş teknolojiler sayesinde maksimum saflık seviyelerine ulaşarak Türkiye ve Avrupa’nın önde gelen geri dönüşüm tesislerinden biri olmayı hedefliyor.
Şirketin, Kırklareli Organize Sanayi Bölgesi’nde bulunan 25.000 m2 kapalı alan olmak üzere toplam 86.000 m2’ye sahip tesisinde ilk etapta ayda 4.200 ton üzerinde PET şişeyi işleyerek 3.000 ton/ay PET çapak ve 2.000 ton/ay rPET granül üretiliyor. Tesiste kurulumu yapılan dört adet TOMRA AUTOSORT™ genel ayıklama makinesi, iki adet INNOSORT™ FLAKE ve iki adet AUTOSORT™ FLAKE çapak ayıklama makineleri, yüksek ürün kalitesi ve kapasitesini destekliyor. Müşteri taleplerine göre farklı içerik sınıflarında üretilen PET çapaklar, PET Levha üretimi için sunulabilirken rPET granüller, ağırlıklı olarak şişeden şişeye geri dönüşüm ve yüksek kalite tekstil uygulamaları için ihraç ediliyor.
İlk etapta 30 milyon Euro üzerinde yatırım
Doğa PET ile ilk etapta 30 milyon Euro üzerinde yatırım yapan holding, geri dönüşümün lokomotif alanlarından biri olmasını planlıyor. Doğa PET Genel Müdürü Dr.Selçuk Gökhan Gerlikhan; “Türkiye’de PET geri dönüşümü son yıllarda önemli bir ivme kazansa da halen gerçek potansiyeline ulaşmış değil. Öte yandan artık gelinen noktada PET atıklarının ikincil malzeme olarak daha düşük değerde (downcycle) geri dönüştürülmesi değil, gelişmiş teknolojik altyapı ile orjinal ham maddeye yakın özelliklerde geri kazanılması önem taşıyor. Bu alandaki boşluğu görerek titiz bir fizibilite çalışması gerçekleştirdik ve yatırım yapma kararı aldık. Projemizin başından beri yanımızda olan TOMRA’nın tesisimizde 8 ayrı makinesi aktif olarak çalışmaya başladı. Müşterilerimiz tarafından da markanın çözümleri sektörümüzde referans olarak kabul ediliyor. Bu doğrultuda hatlarımızı geliştirerek yapacağımız yeni yatırımlarımız ile TOMRA makinelerimizin sayısını da arttırmayı planlıyoruz” şeklinde açıklıyor.
Tesisin kurulum sürecinde inovasyonu ön planda tutan şirket, geri dönüştürülmüş nihai ürünleri Avrupa ülkeleri başta olmak üzere ihracat etmeyi planlıyor. Doğa PET’in bu alandaki yatırımlarında en büyük motivasyonlarından biri, regülasyonlar doğrultusunda ambalaj ve tekstil sektöründe dünya markalarının geri dönüştürülmüş içeriğe olan talebi oluyor.
En büyük başarımız, TOMRA teknolojilerinin katkısıyla ulaştığımız saflık seviyeleri
Faaliyete başlamaları üzerinden kısa bir süre geçmesine rağmen çok hızlı şekilde hedeflenen saflık seviyelerine ulaşıldığını belirten Dr. Gerlikhan, şöyle açıklıyor; “Saflık seviyelerini polimer ve renk olarak iki kategoride değerlendiriyoruz. Polimer bazında nihai ürünün yüzde 99,998 saflık seviyesine sahip olmasını hedefledik ve bunu başardık. Renk olarak ise nihai ürünümüzde yüzde 99 oranında şeffaf PET içeren saflık seviyeleri elde etmeyi amaçlıyorduk. Bu, açık mavi PET dahil olmak üzere nihai üründe diğer renklerin yüzde 1’in altına düşürebilmesi anlamına geliyor. Geldiğimiz noktada ise renk farklılıklarını yüzde 0,5’in altına düşürerek beklentimizin ötesine geçtik.”
Şeffaf ürünlerde yüksek saflık sağlanırken açık mavi PET malzemenin israfı da önleniyor
Doğa PET, sadece şeffaf çapaklar üretirken açık mavi PET malzeme kaybını önlemeyi de hedefliyor. Talep edildiğinde şeffaf ve açık mavi malzeme de birbirinden ayıklanıyor. Şeffaf PET hedefiyle malzeme işlendiğinde istenmeyen ürün olarak ayıklanan mavi şişeler, aslında farklı bir uygulama için katma değerli kaynak olabiliyor. Şirket, Türkiye’de girdi üründen bağımsız şekilde bu başarıyı yakalayan ilk tesis oluyor. Her girdi üründe şişe ayıklama aşamasında açık mavi ürünler ayrılarak talebe göre yeniden kullanılmak üzere geri kazanılıyor.
Tesisin üretim hattında TOMRA’nın genel ayıklama yapan 4 adet AUTOSORT™ makinesi, PET şişelerin ön ayıklanmasını üstleniyor. İlk üç makinede PET şişeler, malzeme ve renge göre ayıklanarak sonraki kırma yıkama hattına devam ediyor. Dördüncü makine ise ilk üç makinenin red ettiği ürünleri tekrar ayıklıyor. Burada geri kazanılmaya değer malzemeler, hattın başındaki birinci makineye gönderilerek verimlilik ve malzeme geri kazanımı artırılıyor. Bu ön ayıklamadan geçen malzemenin, kırıldıktan, yıkandıktan ve kurutulduktan sonra, en esnek renk ve polimer çapak ayıklama makinesi olan INNOSORT™ FLAKE ünitesinde belirlenen hedef renklere göre ayıklanması sağlanıyor. Ardından çapaklar, şişeden şişeye geri dönüşüm gibi üst düzey uygulamalar için çapak ayıklamada uzman olan AUTOSORT™ FLAKE ünitesine gönderiliyor. Bu ayıklama bölümünde renk, polimer ve metal kirleticilerin güvenilir şekilde ayıklanması sayesinde hedeflenen yüksek saflığa ulaşılıyor.
Doğa PET, iki alanda inovatif bir gelişme kaydediyor. TOMRA ayıklama sistemlerinin yüksek verimliliği, giriş malzemesinden bağımsız olarak hedeflenen saflık seviyelerini garanti ederek esneklik sağlarken, otomatik ayıklama programları sayesinde de farklı yüksek kaliteli çıktı ürünlerin üretilmesine olanak tanıyor ve çeşitlilik açısından büyük bir avantaj sunuyor.
Filament kalitesinde tekstil ürünleri için kalitenin önemi
Doğa PET, yüksek kaliteli gıdaya uygun rPET granül üretimi ile şişeden şişeye geri dönüşüme yatırım yaparken aynı bakış açısıyla tekstil endüstrisi için de ham madde sağlıyor. Dr. Gerlikhan, açıklamasında; “Tekstilin filament alanı, çok yüksek saflık oranları ve renk stabilitesi talep eder. Yüksek kaliteli elyaf üretiminde kullanılacak rPET granül üretimi için de PET geri dönüşüm sürecinin doğru bir şekilde yönetilmesi, nihai ürünün dayanıklılığını, estetiğini ve işlevselliğini belirliyor. rPET granülün saflık seviyesini artırmak için doğru ayıklama ise kritik bir önem taşıyor. Bu nedenle verimli ve hızlı geri dönüşüm süreçleri için TOMRA’nın en son teknolojideki ayıklama sistemlerini kullanmak gerekiyor” diye belirtiyor.
TOMRA Recycling Sorting Türkiye ve Orta Doğu Satış Müdürü Serkan Orhan ise; “Projenin başından itibaren Doğa PET’in yanında olmaktan ve fizibilite çalışmasında danışmanlık yapmaktan mutluluk duyduk. Gerçekten başarılı bir iş birliği projesi. Bu kadar kapsamlı girdi malzeme ile istenilen yüksek kapasite ve kalite seyiyesine bu kadar kısa sürede ulaşmak, gelişmiş ayıklama teknolojisinin birincil ham madde benzeri malzeme kalitelerine ulaşmaya nasıl katkıda bulunduğunu gösteren büyük bir başarı” şeklinde açıkladı.
Plastik & Ambalaj Teknolojisi Dergisi - 2025, 313 Şubat Sayısı
