Gıda ile temas eden maddelere ilişkin mevzuata AB ayarı
- JACOM_CONTENT_CREATED_DATE_ON
- JACOM_CONTENT_WRITTEN_BY
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın, Türk Gıda Kodeksi Gıda İle Temas Eden Madde ve Malzemelere Dair Yönetmeliği, 5 Nisan’da Resmi Gazete’de yayımlandı.
Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemeler Hakkında Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Tüzüğü dikkate alınarak Avrupa Birliği mevzuatına uyum çerçevesinde hazırlanan Yönetmelik ile gıda ile doğrudan ya da dolaylı olarak temas eden veya temas etmesi beklenen madde ve malzemelerin; insan sağlığının yüksek seviyede korunmasının sağlanması ve tüketici çıkarının korunması da dikkate alınarak, üretim, işleme ve dağıtımın tüm aşamalarındaki özellikleri belirlendi.
Yönetmeliğin kapsamı
Aktif ve akıllı madde, malzemeler de dâhil olmak üzere son hali ile; Gıda ile temas etmesi amaçlanan, Gıda ile temas etmekte olan ve bu amaç için üretilmiş, Gıda ile temas etmesi muhtemel olan ya da normal veya öngörülen kullanım koşullarında bileşenlerinin gıdaya geçmesi beklenen, madde ve malzemeleri kapsayan yönetmelik hükümleri; bireysel tüketime sunulan suların temas ettiği madde ve malzemelere de uygulanacak.
Yönetmelik, peynirleri, hazırlanmış et ürünlerini veya meyveleri muhafaza eden malzemeler gibi kaplama veya muhafaza olarak kullanılan, gıdanın bir bölümünü oluşturan ve gıda ile birlikte tüketilebilen madde ve malzemeleri, topluma veya bireye su tedarik etmek için projelendirilmiş sabit su sağlama ünitelerini ve antika olarak tedarik edilen madde ve malzemeleri ise kapsamıyor.
Aktif ve akıllı madde, malzemeler için genel ve özel kurallar
Yönetmelik kapsamında yer alan madde ve malzemeler, iyi üretim uygulamalarına uygun olarak üretilecek ve normal veya öngörülen kullanım koşullarında madde ve malzemeyi oluşturan bileşenlerden gıdaya; insan sağlığını tehlikeye sokacak veya, gıdanın bileşiminde istenmeyen değişimlere neden olacak veya, Duyusal özelliklerinde bozulmaya neden olacak, miktarda geçiş olamayacak.
Yönetmelik kapsamındaki ürünlerin etiketi, reklamı ya da tanıtımı tüketiciyi yanıltıcı olamayacak.
Aktif madde ve malzemeler, gıdanın bileşiminde veya duyusal özelliklerinde, bozulmuş gıdayı maskelemek gibi tüketiciyi yanıltabilecek değişimlere neden olamayacak.
Akıllı madde ve malzemeler, gıdanın durumuna ilişkin olarak tüketiciyi yanıltabilecek bilgi veremeyecek.
Gıda ile temas etmekte olan aktif ve akıllı madde ve malzemelerin tüketilmemesi gereken kısımları, tüketicilerin bu kısımları ayırt edebilmesine imkân verecek şekilde; aktif ve akıllı madde ve malzemeler de, aktif ve/veya akıllı olduklarını belirtecek şekilde etiketlenecek.
Etiketleme
Yönetmelik kapsamında yer alan madde ve malzemelerin etiketlenmesinde, belirlenecek özel kuralların yer aldığı ilgili mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla, hâlihazırda gıda ile temas etmemiş madde ve malzemeler piyasaya arz edildiğinde;
- “Gıda ile temasa uygundur” ifadesi veya “çorba kaşığı”, “şarap şişesi” ya da “kahve makinesi için” gibi madde ve/veya malzemenin kullanımına özgü ifadeler veya yönetmelik ekinde yer alan sembol,
- Gerektiğinde, güvenilir ve uygun kullanım için özel talimatlar,
- Üreticinin, ithalatçının, işleyenin veya piyasaya arzdan sorumlu olan satıcının “adı veya ticaret unvanı” ve “adresi”,
- Madde veya malzemenin izlenebilirliğinin, belirtilen şekilde sağlanabilmesi için uygun etiketleme veya tanımlama,
- Aktif madde ve malzemeler söz konusu olduğunda, bu madde ve malzemeleri kullanan gıda işletmecisinin, bunları ilgili tüm mevzuata uyumlu olarak kullanabilmesini sağlayacak şekilde, madde ve malzemelerin izin verilen kullanımlarının ve aktif bileşen tarafından açığa çıkarılacak maddelerin ismi ve miktarı gibi diğer gerekli bilgiler,
- Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzeme Üreten İşletmelerin Kayıt İşlemleri ile İyi Üretim Uygulamalarına Dair Yönetmeliğe göre alınan işletme kayıt numarası, beraberlerinde bulundurulacak. Bu bilgiler; belirgin, silinmez ve açıkça okunabilecek şekilde olacak.
Uygunluk beyanı ve izlenebilirlik
Yönetmelik kapsamında yer alan ve belirlenen özel kurallara göre üretilmiş olan madde ve malzemelerle birlikte, madde ve malzemelerin bu kurallara uygun olarak üretildiklerini bildiren yazılı beyan hazırlanması zorunlu olacak.
Kontrolün kolaylaştırılması, kusurlu ürünlerin geri çağrılması, tüketicinin bilgilendirilmesi ve sorumluluğun belirlenmesi için madde ve malzemelerin üretim, işleme ve dağıtımının tüm aşamalarında izlenebilirlik sağlanacak.
Belirlenecek özel kuralların yer aldığı özel mevzuat hükümlerine uygun olarak üretilmiş olsa bile yeni bir bilginin ortaya çıkması halinde veya mevcut bilginin yeniden değerlendirilmesi sonucunda, madde veya malzemenin kullanımının insan sağlığını tehlikeye sokacağına dair ciddi dayanaklara ulaşılması halinde ihtiyati tedbirler uygulanacak.
Özel hükümler
Geri dönüştürülmüş plastikler gıda ile temas eden madde ve malzeme üretiminde kullanılamayacak. Uygulamadaki istisnai haller ise yönetmelikte belirtildi.
Türk Gıda Kodeksi Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemeler Yönetmeliği yürürlükten kaldırılırken, İşletmeciler, Yönetmeliğin bazı hükümlerine 31/12/2019 tarihine, diğer hükümlerine ise 31/12/2018 tarihine kadar uyum sağlayacaklar.
İşletmeciler, bu Yönetmelik hükümlerine uyum sağlayıncaya kadar yürürlükten kaldırılan yönetmelik hükümlerine uyacaklar.
Yönetmeliğin 8’inci maddesinin bazı fıkraları ile 9, 10, 11 ve 12’inci maddeleri 31/12/2019 tarihinde, diğer maddeleri ise yayımı ile birlikte yürürlüğe girecek.
