2020 yılında plastik çöp olmayacak
Avrupalı plastik üreticilerinin çatı kuruluşu olan PlasticsEurope, Akdeniz Danışma Kurulu toplantısında çevre temizliği konusunu masaya yatırdı ve sanayicilerin bu konudaki eylem ve hedeflerini paylaştı.
2012 yılında plastik atıklarının yüzde 36’sını enerji geri kazanımında, yüzde 26’sını geri dönüşümde kullanan, yüzde 38’ini ise toprağa gömen Avrupa’nın hedefi büyük! Buna göre, 2020 yılında toprağa gömülen plastik atık kalmayacak! Böylece her yıl 9,6 milyon ton plastik atık yani 9 milyar Euro’luk değer kazanılacak.
Almanya’yı örnek alan PlasticsEurope’a göre hedef ‘zorlayıcı’ görünse de ‘ulaşılabilir’. Çünkü Almanya 5 yıl gibi kısa bir sürede toprağa gömülen plastik oranını yüzde 1’in altına indirebilmiş.
Plastik üreticilerinin Avrupa’daki çatı kuruluşu olan PlasticsEurope’un Akdeniz Danışma Kurulu Toplantısı, Atina’da gerçekleştirildi. Yunanistan Plastik Sanayicileri Derneği’nin ev sahipliğinde yapılan toplantıda PAGDER Plastik Sanayicileri Derneği’ni Proje Uzmanı Günay Erdoğan temsil etti.
“Plastik atıklar ve çevre” konusunun öncelikli gündem maddesi olduğu toplantıda, Avrupa’nın plastik atıklarla ilgili hedefleri PlasticsEurope yetkilisi L. Knox-Peeble tarafından paylaşıldı. L. Knox-Peeble, 2012 yılında Avrupa’daki plastik atıkların yüzde 36’sının enerji geri kazanımında, yüzde 26’sının geri dönüşümde kullanıldığını aktarırken atıkların yüzde 38’inin de toprağa gömüldüğünü belirtti.
Peeble tarafından verilen bilgiye göre, 2020 yılı itibariyle toprağa gömülecek plastik atık miktarlarının sıfırlanmasına yönelik Avrupa Birliği (AB) mevzuat değişikliği yılsonuna kadar tamamlanacak. Böylece 2020 hedefi doğrultusunda, her yıl 9,6 milyon ton plastik atığın, yani 9 milyar Euro’luk değerin toprağa gömülmesinin önüne geçilecek. PlasticsEurope, toprağa gömülmeyen plastik atıkların yüzde 40’ının geri dönüşümde, sürdürülebilir şekilde geri dönüşümü sağlanamayan yüzde 60’ının ise enerji geri kazanımında kullanılacağını öngörüyor.
Zorlayıcı hedefin referansı Almanya
Paylaşılan bilgilere göre, günümüzde yedi AB ülkesi ile beraber Norveç ve İsviçre, tüketici sonrası plastik atıkların yüzde 10’unu; diğer 11 üye devlet ise hala plastik atıklarının yüzde 60’ını toprağa gömüyor. Yetkililer, 9,6 milyon ton plastik atığın her yıl toprağa gömüldüğü bilgisi göz önüne alındığında 2020 hedefini ‘zorlayıcı’ olduğunu kabul etmekle birlikte imkansız olmadığını düşünüyor ve referans olarak Almanya’yı gösteriyor. 5 yıl gibi kısa bir sürede bu oranı yüzde 1’in altına indirmeyi başaran Almanya, hedefin ulaşılabilir olduğunu kanıtlıyor.
Temiz deniz için AB direktifi güncellenmeli
Akdeniz Danışma Kurulu toplantısının katılımcılarından Hırvat Ekonomi Odası Temsilcisi G. Pehnec Pavlovic ise, konuşmasında denizlerdeki çöplere, atıklara dikkat çekti. Denizlerdeki çöplerin yüzde 80’inin karalardan denizlere ulaştığı, yüzde 20’sinin ise gemiler tarafından illegal olarak denizlere bırakıldığı bilgisini paylaşan Pavlovic, ilgili AB direktifinin, geri dönüştürülebilir ve yüksek kalorili plastik atıkların toprağa gömülmesinin önüne geçilmesini sağlayacak şekilde güncellenmesinin deniz kirliliği sorununun çözümüne yönelik en önemli adımlardan biri olacağına dikkat çekti.
Toplantıya katılan Waste Free Oceans (WFO) Türkiye, Afrika ve Orta Doğu Başkanı Yavuz Eroğlu ise toplantıda “Türkiye sahillerindeki deniz çöplerinin yüzde 53’ü Türkiye’ye ait değildir. Diğer ülkelerden Türkiye’ye gelmektedirler. Özellikle Suriye’deki savaşın da etkisiyle yüklü miktarda deniz çöpü sahillerimize ulaşmaktadır” dedi ve sınır tanımayan deniz kirliliğine karşı küresel hareket edilmesi gerektiğine vurgu yaptı.
Rakamlarla deniz kirliliği!
•Denizlere en çok sigara ve filtreleri, yiyecek ambalajları, plastik içecek şişeleri, plastik poşetler, kapaklar, tabak/çanak/çatal/kaşık/bıçak, pipetler, cam içecek şişeleri, teneke içecek kutuları ve kağıt poşetler atılıyor. 2012 yılında Uluslararası Kıyı Temizleme Fuarı’nda yapılan bu sıralama çok daha zararlı olabilecek ve gün geçtikçe sağlık açısından daha da endişe verici bir hal alan balıkçılık ağları gibi 5-0,01 mm boyutlarındaki mikro-plastikleri içermemektedir.
Deniz çöplerinin yüzde 80’inin kara, yüzde 20’sinin deniz kaynaklı olduğu düşünülmektedir.
Her yıl 6,4 milyon ton çöp, gemiler tarafından denizlere bırakılmaktadır.
Her yıl kentlerde yaşayan insanlar tarafından 1,3 milyon ton belediyesel katı atık üretilmektedir. Bu rakam 2025 yılında iki katına çıkacaktır.
Tüm deniz atıklarının yüzde 70’inin sudan daha ağır olduğu tahmin edilmektedir. Dolayısıyla atıkların yüzde 70’i deniz dibine çökmekte; yüzde 15’i sahillere vurmakta; yüzde 15’i ise açık denizlere ulaşmaktadır.
Okyanuslarda milkare başına 46.000 parça yüzen plastik atık düşmektedir. Yani okyanusların her 55 m2’sinde bir, yüzen bir plastik atığa rastlamak mümkündür.
