Gıda sektörüne paralel olarak gelişen fleksibıl ambalaj sektörü ve Avrasya’nın ilk ve tek Fleksibıl Ambalaj Fuarı PACK-IST
Yağmur Fuarcılık ve FASD ülkemizde hızla gelişen esnek ambalaj sektörünün dünya genelinde tanıtılması ve markalaşması amacıyla 2012 yılından itibaren PACK-IST Fuarı’nın organizasyonunu sağladılar. Sektörde çok sayıda esnek ambalaj üreticisi ve tedarikçisini bir araya getiren PACK-IST sahip olduğu inovasyon ve teknoloji alanındaki ürün çeşitliliği ile küresel ölçekte güçlü bir marka platformu düzeyine ulaşmayı hedefliyor.
Türkiye ambalaj sanayi son yıllarda hızlı gelişen bir sektör olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle son beş yılda ortalama % 6 oranında büyüyen ambalaj sanayi, 2009 yılındaki %5’lik küçülmenin ardından 2010 yılında %17,6’lık büyüme ile hızlı bir toparlanma sürecine girdi.
Hızlı kentleşme, nüfus artışı, yaşam standartlarının yükselmesi, kadınların iş hayatına katılımındaki artış, tüketim alışkanlıklarındaki değişmeler, alışveriş merkezlerinin yaygınlaşması ile perakende alışveriş eğiliminin artması, tüketim ürünlerine olan talep artışı ve ihracatın artması, sektörün hızlı gelişmesindeki başlıca etkenlerdir. Avrupa’da yaşanan talep azalması ve finansal kriz nedeniyle oluşan boşluğu doldurarak fırsata çeviren Türk ambalaj sektörü özellikle fleksibıl ambalaj sektöründe artan talep sayesinde oldukça önemli bir konuma yükselmiştir.
PACK-IST Fuarı esnek ambalaj sektörünün büyüyen segmentinde küresel ölçekte güçlü bir marka platformu
Ülkemizde esnek ambalaj alanında hem teknoloji hem üretim ve ihracat alanında ortaya çıkan bu hızlı ivme sektörün markalaşma ve bilinirlik vizyonunun geliştirilmesi ve dünya ölçeğinde ortaya çıkarılması ihtiyacını doğurdu.
Bu gelişmeler paralelinde Türkiye’de de Fleksibıl Ambalaj sektöründe bir fuar ihtiyacı ortaya çıktı. Türkiye’deki fleksibıl ambalaj sektörünün bir bütün olarak gelişmesi için çalışan ve sektördeki üretici firmaları dünya pazarının önde gelen tedarikçileri arasına sokmayı hedefleyen sektörel bir yapı olan FASD, 2005 yılından beri Türk Fleksibıl Ambalaj Sanayi’nin ulusal ve uluslararası platformda tüm üyelerini başarıyla temsil etmektedir. Sektörün gelişimi için çalışan FASD (Fleksibıl Ambalaj Sanayicileri Derneği)’nin girişimleriyle ihtisas fuarları alanında yaklaşık 20 yıldır hizmet veren Yağmur Fuarcılık firmasıyla bir anlaşmaya gidilerek sektördeki önemli açığın kapatılması planlandı. Tüm bu gelişmeler ışığında Yağmur Fuarcılık ve FASD, tanıtım alanında, 2012 yılında işbirliğine giderek “Fleksibıl Ambalaj Fuarı’nı başarılı bir şekilde projelendirerek hayata geçirdi. İlk kez 2012 yılında İFM İstanbul Fuar Merkezi’nde düzenlenen PACK-IST Fuarı şu an dünyanın ikinci, Avrupa’nın ilk ve tek esnek ambalaj fuarıdır.
Fuarın başarısının en önemli dayanaklarından biri Türkiye’de sektörün büyüklüğü ve ihracat kapasitesinin genişliği olarak görülüyor. 2012’de fleksibıl ambalaj üretim ve satışı 5,5 milyon TL olarak geçekleşti. Şu an 6,5 milyon TL üretim değerine sahip olduğu tahmin edilen fleksibıl ambalaj pazardaki toplam ambalaj tüketiminin yüzde 44’ünü oluşturuyor. Üretimin yüzde 45’i ihraç ediliyor. 2012’de ortalama yüzde sekiz büyüyen sektör dünyadaki yatırımcılar için çekim merkezi haline geldi.
Yağmur Fuarcılık ve plastik ambalaj sanayicileri içinde önemli bir gücü temsil eden FASD ile yapılan güç birliği neticesinde, fuarın katılımcı yapısı, Türkiye ve dünyanın önde gelen firmalarıyla “Teknoloji & Tasarım ve Üretim Büyüklüğü” açısından oldukça önem kazandı. PAC-IST Fuarı’nda İhracatta ve büyüklükte İlk 1000 sanayi kuruluşu içine giren pek çok FASD üyesinin yer alıyor olması fuarı küresel ölçekte güçlü bir marka platformu düzeyine getiriyor.
Yapılan düzenli tanıtım çalışmalarıyla, en fazla ilden ve ülkeden ziyaretçi getiren fuar
Türkiye’de gıda ve içecek sektörü
Özellikle gıda tüketim alışkanlıklarının değişmesiyle doğru orantılı olarak gelişen Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi, son 10 yılda ülkemizin ve insanımızın gelişiminde önemli rol oynadı. Bugün gıda sanayisi gayrisafi milli hasıla içerisinde 280 milyar liraya yaklaşan payı, 35 bin işletmesi ve 345 bini aşan çalışan sayısı ile Türkiye ekonomisinin en büyük üretim sanayilerinden biri haline geldi. Türkiye’de gıda ve içecek sektörümüzün ürettiği yenilikçi ürünler, dünya pazarına engelsiz bir şekilde sunulmaktadır.
Dünya Gıda ve İçecek Sanayi 2012 yılında ekonomisi daralan, 2013’te de daralmanın devam edeceği belirtilen AB örneği ile açıklamak mümkün. Yaşadığı finansal krize rağmen AB Gıda ve İçecek Sanayi dış ticareti, 2012 yılının ilk altı ayında, 2011 yılının ilk altı ayına göre iki kata yakın artmıştır.
Türkiye’de Gıda ve İçecek Sanayi son yıllarda yakaladığı yüksek büyüme trendi 2012 yılında bir miktar yavaşlasa da büyümesine devam etmiştir. Bunda 2012’nin Türkiye ekonomisi için “yumuşak iniş yılı” olmasının da payı vardır. Bu geçişi başarıyla atlatan ülkemiz ve gıda sektörünün önünün açık olduğu, yine Dünya Bankası, IMF, OECD gibi kuruluşların raporlarında altını çizerek belirtilmektedir. Buna rağmen sanayimizin son 10 yılda ihracat hacmindeki artış, dünya ihracatı ortalamasından neredeyse 3 katı fazla olmuştur. Eurostat 2010 yılı verilerine göre Türkiye, dünyanın 15.gıda ve içecek ihracatçısı konumundadır.
Gıda sektöründe büyüme trendi
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TUİK) 2012 yılında açıklamış olduğu “Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistikleri 2010”a göre; 2005 yılında 30.717 olan Gıda ve İçecek Sanayi işletme sayısı, 2010 yılında 4.914 adet artarak (%16) 35.631’e ulaşmıştır. İşletmelerin 35.172 ‘si Gıda Sanayi’nde, 459’u ise İçecek Sanayi’de faaliyet göstermektedir. TUİK Yıllık Sanayi İstatistiklerine göre, Gıda ve İçecek Sanayi’nde faaliyet gösteren işletmelerin toplam üretimi 2005 yılında 46 milyar TL iken, 2010 yılında %84,7 artarak 84,9 milyar TL olarak gerçekleşmiştir.
Makro ekonomik veriler ile Türkiye; |
|
GSYİH |
+%9,2 Cari fiyatlarla büyüme 1.416.817 milyon TL |
TÜFE |
+%8,89 On iki aylık ortalamalara göre artış |
|
+ %6,16 Bir önceki yılın aynı ayına göre |
ÜFE |
+ %6,09 On iki aylık ortalamalara göre artış |
|
+ %13,33 Bir önceki yılın aynı ayına göre |
TEFE |
+ %6,09 On iki aylık ortalamalara göre değişim |
Yabancı Sermaye Yatırımları |
-%61 2011 yılı itibariyle 9.968 milyon dolar |
İhracat-İthalat |
+% 13,1 ihracat 152.561 milyon dolara yükseldi |
|
-% 1,8 ithalat 236.537 milyon dolara göre yükseldi |
Özelleştirme |
-% 55,98 1.358 milyon dolar |
Yatırım Teşvikleri |
Yatırım teşvikleri 370.062 milyon TL |
Gıda sektörü üretim değeri hızla artıyor
Gıda Sanayi ve İçecek Sanayi olarak iki alt grupta incelendiğinde; Gıda Sanayi üretim değeri 2005 yılına göre 2010 yılında 36,6 milyar TL (%85,3) artarak 79,5 milyar TL’ye, İçecek Sanayi üretim değeri de aynı yıllarda 2,4 milyar TL (%76) artarak 5,5 milyar TL’ye yükselmiştir. Gıda ve İçecek Sanayi’ndeki üretim değerinin gerek sanayi gerekse imalat sanayi üretimi içindeki payı 2010 yılında artmıştır. 2005 yılında, Gıda ve İçecek Sanayi üretiminin sanayi sektörü içindeki payı %12,7 iken bu pay 2010 yılında %16,4’yükselmiştir.
Yıllık üretim endeksi artış oranları incelendiğinde, 2012 yılında sanayi ve imalat sanayi üretimleri sırasıyla %2,5 ve %2,3 oranlarında artarken, Gıda Sanayi %3,6, İçecek Sanayi de %7,9 ile daha yüksek oranda artış göstermiştir. Gıda ve İçecek Sanayi’nin 2001-2012 yılları arasında ihracatı 4,7 kat (%372) artarak 2 milyar dolar seviyesinden 9,5 milyar dolara yükselirken; aynı dönemde Türkiye toplam ihracatı ile sanayi ve imalat sanayi ihracatları da 5’er kat artmıştır. Gıda ve İçecek Sanayi İhracatının yapıldığı ilk 10 ülke; Irak, Almanya, İngiltere, Hollanda, A.B.D, Libya, Fransa, Suudi Arabistan, İtalya ve İsrail’dir.
Esnek ambalaj sektöründe büyüme
FASD Yönetim Kurulu Başkanı Enver Bakioğlu’nun Plastik&Ambalaj Teknolojisi Dergisi’nin Mayıs 2013 sayısına verdiği röportajda fleksibıl ambalaj sanayicilerinin hedefini “2020 yılında Avrupa’nın fleksibıl ambalaj üretim üssü olmak” olarak tarif etmiştir.
Fleksibıl ambalaj sektörü ve Türkiye’de sektörün geldiği son durumu da değerlendiren Enver Bakioğlu röportajda sektörün gelişimi ve PACK-IST hakkında detaylı açıklamalarda bulunarak sektörün tek uzmanlık fuarı olan PACK-IST’i çok önemsediklerini bildirerek “Fleksibıl ambalaj sektörü, modern hayatın bir gereği olarak sürekli büyüme eğilimindedir. Bu eğilim, ekonomik verilere de doğrudan yansımaktadır. Fleksibıl ambalaj sektör büyüklüğü 2012 yılında dünya çapında 74 milyar USD’ye, Avrupa’da ise 11,9 milyar Euro’ya yükselmiştir. Batı Avrupa’da büyüme hızı yüzde 2 iken Doğu Avrupa bölgesinde büyüme hızı yüzde 6 civarındadır. Buna karşılık Türkiye’deki büyüme oranının yüzde 8 düzeylerinde olduğu tahmin edilmektedir. 2012 yılında Türkiye fleksibıl ambalaj sektörü, 6,5 milyar TL ekonomik değer yaratmış, 10 binin üzerinde kişiye istihdam sağlamıştır. İhracat odaklı, sürekli yatırım ve yeni teknolojilere dayanan bir büyüme trendi içinde olan Türkiye fleksibıl ambalaj sektörü, geleceğe güvenle bakmaktadır.” şeklinde açıklamada bulundu.
2011 ve 2012 yılı değerleri değişimi Tablo 1'de gösterilmiştir:
|
Üretimden net satış (TL) |
İhracat (USD) |
Çalışan sayısı |
2011 |
5.060.312.118 |
1.240.971 |
7.417 |
2012 |
5.400.476.129 |
1.145.356 |
9.137 |
Değişim, % |
6,72 |
-7,70 |
23,19 |
Tablo 1 - 2011 ve 2012 yılları karşılaştırması
Fleksibıl ambalaj sektörünün modern hayatın bir gereği olarak ve yukarıda da kısaca detayları verilen gıda ve içecek sanayindeki artışla orantılı olarak sürekli büyüme eğiliminde olması ekonomik verilere de doğrudan yansımaktadır. 2005 yılından beri yükselen bir grafik çizen Türkiye’deki fleksibıl ambalaj üretimi 2011 yılında 1.241 milyon dolarlık üretim hacmiyle son yılların en büyük sektörü haline gelmiştir. 2012 yılında çok a gerileme gösteren sektör 1.145 milyon dolarlık ihracat hacmiyle diğer sektörlere nazaran önemli bir ivme yakalamıştır.
İstanbul Sanayi Odasının 2013 yılında hazırladığı rapora göre İSO listesinde ilk 1000 firma arasında yer alan fleksibıl ambalaj sanayicilerinin üretimden net satışta %6,72 büyüme olmasına karşın ihracatta %7,70 azalma olduğu görülmektedir. Çalışan sayısındaki artış, fleksibıl ambalaj sanayinin istihdama katkısının artmakta olduğunu göstermektedir.
Tablo 4-Fleksibıl ambalaj sanayinin ambalaj sanayindeki oranı
YILLAR |
Üretimden satış |
Fleksibıl/Ambalaj genel, % |
|
2012 |
44,19 |
2011 |
45,63 |
2010 |
44,53 |
2009 |
42,69 |
2008 |
43,33 |
2007 |
39,81 |
2006 |
41,98 |
2005 |
41,66 |
Önceki yıllardaki değerlendirmeye bakıldığında fleksibıl ambalajın ambalaj sanayi içinde yarıya yakın bir oranda ve ağırlıkta olduğu, bu ağırlığının sürmekte olduğu görülmektedir.
Ambalaj sanayinin ihracat oranının 2012 yılı için %25’in altına kadar düştüğü, fleksibıl ambalaj sanayinde ise %50 üzerine çıkma eğiliminin 2012 yılında %40 altına doğru azalmaya başladığı görülmüştür.
Fleksibıl ambalaj sanayi 2009 yılında -%3,07 olan büyüme değeri sonraki iki yılda %30 dolaylarında seyrederken 2012 yılında %6,72 değerine düşmüştür.
Çalışan sayısındaki artış, fleksibıl ambalaj sanayinin istihdama katkısının artmakta olduğunu göstermektedir.
Önceki yıllardaki değerlendirmeye bakıldığında fleksibıl ambalajın ambalaj sanayi içinde yarıya yakın bir oranda ve ağırlıkta olduğu, bu ağırlığının sürmekte olduğu görülmektedir.
Ambalaj sanayinin ihracat oranının 2012 yılı için %25’in altına kadar düştüğü, fleksibıl ambalaj sanayinde ise %50 üzerine çıkma eğiliminin 2012 yılında %40 altına doğru azalmaya başladığı görülmüştür.
Fleksibıl ambalaj sanayi 2009 yılında -%3,07 olan büyüme değeri sonraki iki yılda %30 dolaylarında seyrederken 2012 yılında %6,72 değerine düşmüştür.
Emel Yağcı