Gıda sanayi için ileri teknoloji filmler
Gıdaya yönelik ambalaj filmleri; modern dünyanın en önemli unsurlarından biri olan gıda sanayinin vazgeçilmezleri arasında ilk sıralarda yer almaktadır.
Esnek ambalaj filmlerinin;
Değişen yaşam koşullarına paralel olarak hızla değişmekte olan gıda tüketim alışkanlıklarına cevap verebilmeleri,
Ekonomik olmaları,
Estetik özellikleri
Tüketiciye verilecek bilgilerin çeşitli şekilde iletilmesine imkân vermeleri,
Kâğıda ve kartona göre daha fazla koruyucu özelliğe sahip olmaları,
vazgeçilmez olmalarını sağlamakta ve bu özellikler ayrıca ambalaj filmlerine çevre dostu özelliği kazandırmaktadır.
Globalleşen ve ihtiyaçların hızla farklılaştığı günümüzde, yaşam koşulları da bu hıza paralel olarak değişmektedir.
Bu değişim,
Genç ve artan nüfus, hızlı şehirleşme,
Ailelerin küçülmesi, yalnız yaşama eğilimlerinin artması,
Zincir mağazaların hızlı gelişimi ile ambalajlı ürünlere talebin artması,
“Hareket Halinde” yaşam tarzı, taze ürüne kolay ulaşım ihtiyacı,
Bayanların çalışma hayatına katılımı ile mutfakta geçen zamanın azalması ve ambalajlanmış hazır gıda tüketimindeki artış eğilimleri,
Porsiyonluk tüketim alışkanlığının gelişmesi,
Hijyen ve sağlığa daha duyarlı olunması,
Çevre duyarlılığının artması (Geri dönüşüm, kalınlık / malzeme azaltma).
şeklinde özetlenebilir.
Esnek (fleksibıl) Ambalajlar ve Esnek Ambalaj Sektörü; değişime ayak uydurabilmek ve tüketicinin yeni alışkanlıklarına cevap verebilmek adına; ilerleyen teknolojiyi kullanarak kendisini sürekli yenilemekte ve geliştirmektedir.
Pastorize ve sterilize edilebilme, vakumlanabilme, içine oksijen, azot gibi gazlar konabilme özellikleri bulunan esnek ambalaj filmleri, ürünün hijyenik koşullarda saklanmasını, taze kalmasını ve raf ömrünün uzamasını sağlamaktadır. Özellikle düşük çıktılı ambalaj ve ev eşyası uygulamaları için düşük maliyetleri ve seri olarak üretilmeleri de, esnek ambalaj filmlerinin tercih sebeplerindendir.
Esnek ambalajlarda kullanılan filmler;
Polietilen Film
Polipropilen Film Çeşitleri (BOPP, CPP, OPP)
Kağıt Çeşitleri (Kraft, Pelür)
Alüminyum Folyo
Pet
PA (Naylon)
Metalize Filmler
Diğer (OPA, BOPA, PVC,PVdC, EVOH)
olarak sınıflandırılır.
Kendi kendine kuvvetli yapışması, kolay işlenilebilirliği, iyi kimyasal dayanımı ve toksik olmaması sebepleriyle, polietilen filmler, ambalaj pazarında en yüksek kullanım yüzdesine sahip filmlerdir. Polietilen filmler, kolay işlenebilirlik ve yüksek uyum özellikleri nedeniyle, tüm gıda ambalajı uygulamalarında diğer bütün film sınıfları ile birlikte rahatlıkla kullanılabilirler.
Polietilen film üretimi ve polietilen film çeşitleri
Polietilen filmler, isimlerini polietilen hammaddesinden alır. İlk olarak 1940 yılında, yüksek basınç ve sıcaklık altında, etilenin oksijen yardımı ile polimerleştirilmesiyle hazırlanan polietilen, alçak yoğunluklu (LDPE) polietilen olarak adlandırılan tiptir. Polietilen üretimine 1950 yılından beri lineer alçak yoğunluklu (LLDPE), metalosen bazlı lineer alçak yoğunluklu (mLLDPE), orta yoğunluklu (MDPE) ve yüksek yoğunluklu (HDPE) polietilen olmak üzere çeşitli şekillerde devam edilmektedir. Polietilenin, farklı yoğunluklarda üretilebilmesi; üretimindeki formül manipülasyonu kolaylığına, hammadde fiyatı avantajına, müşteri memnuniyetine ve ürün çeşitliliğine yol açmaktadır.
Polietilen film üretiminde kullanılan yöntem, ektrüzyon yöntemidir. Ekstrüzyon yöntemi; plastik bir maddenin akıcı bir hale getirilerek, belirli bir şekil verme amacı ile dar ve şekilli bir kalıptan basınçla geçirilmesi olarak tanımlanır. Polietilen film ekstrüzyonu, çekme (Cast) ve üfleme (Blown) olmak üzere iki farklı yöntem ile gerçekleştirilir.
Çekme (Cast) uygulamasında; kalıptan çıkan film, çok ince levha halinde büyük çaplı döner tambur üzerinden geçerek soğur. Söz konusu soğutma işlemi, tambur içerisinde dolaştırılan su veya başka bir soğutma ortamı ile gerçekleştirilir. Film ikinci, gerekirse üçüncü bir soğutma tamburu üzerinden geçirilerek üretim tamamlanır.
Üfleme yönteminde ise, ısıl işlem uygulanarak ergitilen granül halindeki polietilen hammadde, ekstruder vidaları sayesinde, belirli bir basınç altında tüpsel bir kalıptan geçirilir. Kalıptan geçirilen hammadde, hava üflenerek şişirilir, kule mekanizması ile çekilerek inceltilir ve istenilen en ve kalınlığa getirilir. Balon halindeki polietilen film, döner kule tertibatında ikiye katlanarak yassılaştırılır, sarıcı mekanizmasında kenarları kesilerek iki ayrı tarafta sarılır ve üretim tamamlanır.
Bir Bakioğlu Holding Kuruluşu olan Türkiye Polietilen Film Üretim Sektörü’nün öncü firmalarından Bareks Plastik; İzmir’de Çiğli Atatürk Organize Sanayi Bölgesi’nde yer alan son teknolojiyle donatılmış üretim tesislerinde yılda 25000 ton 20-200 mikron kalınlığında ve 2650 mm eninde polietilen film üretimi gerçekleştirilmektedir.
Bareks’in; 120 farklı üretim parametresini anlık izleyebilen ve 12 ay dijital ortamda kaydedilebilen iklimlendirilmiş ve üst düzey hijyen koşulları sağlanmış, 16 değişik polimer ve katkı maddesini aynı anda dozajlayabilen ve Temassız profil kontrolüne sahip tesislerinde ürettiği kaliteli ve hijyenik Polietilen Filmler bu özellikleri ile sadece Türkiye’de değil yurt dışında da tanınmakta ve ilk sıralarda tercih edilmektedir.
Gıda Ambalajı hijyenik tesislerden alınmalıdır
Polietilen film çeşitleri incelendiğinde, başlıca polietilen ürünlerinin; laminasyon filmleri, düz baskı filmleri, dondurulmuş gıda filmleri, deterjan ambalajı filmleri, ekmek ambalajı filmleri, ıslak mendil filmleri, toz / sıvı dolum filmleri ve temizlik ve hijyen filmleri şeklinde tanımlandığı görülür.
Günümüzde Polietilen filmlerden beklentiler; gelişen teknoloji ve artan tüketici talepleri doğrultusunda, yapışma kuvveti ve mekanik özelliklerinin dışında da sürekli olarak çoğalmaktadır. Beklentileri karşılamak adına, teknolojisi ve “know-how” ı yüksek polietilen film üretimi gün geçtikçe artmaktadır. Özellikle, ambalaj sektöründe; ileri teknolojinin bir sonucu olan yüksek hızda laminasyon ve dolum hattı makine hızlarında; düşük enerji maliyeti ile çalışabilme talebi bu beklentilerin en başında gelmektedir. Talep, düşük ısıl yapışma sıcaklığı ve “hot-tack” adı verilen yapışma işlemi sonrası kısa sürede soğuma kabiliyetine sahip, kayganlık özelliği artırılmış polietilen film üretimleri ile başarılı şekilde karşılanmaktadır.
Firmalardan alınan diğer bir talep ise çentik ve lazer işlemleri gibi, ambalajların kolay yırtılması hedeflenerek uygulanan işlemlerin azaltılmasıdır. Uygun formülasyon ve makine parkuru ile kolay yırtılabilir polietilen filmleri üretilerek uygulanan işlem sayısı düşürülmektedir.
Ambalaj Sektörü firma taleplerinin yanı sıra, değişen yaşam koşulları doğrultusunda, son kullanıcı olarak tabir edilen tüketici taleplerinde de gözle görülür bir artış bulunmaktadır. Son kullanıcılar, satın aldıkları ürünlerin kolayca açılmasını ve açılırken dökülmemesini istemektedir. Soyulabilir / kolay açılabilir polietilen filmler ile soyulabilir kapak filmleri bu talebi bire bir karşılayan teknolojik film çeşitleri olup tüketicilerin ambalajı rahatlıkla açmasını sağlamaktadır.
Son kullanıcılar, satın alacakları meyve , sebze ve et ürünlerini şeffaf ambalaj içerisinden görmek istemektedir; Antifog özelikli polietilen film çeşitleri, yüksek nem içeriğine sahip taze sebze, salata, dilimlenmiş et ve et ürünleri ve hazır yemeklerin ambalaj yüzeylerinde oluşan su buharını engelleyerek, ambalajın şeffaflığını ve parlaklığını korumakta ve ürünün görülebilir olmasını sağlamaktadır.
Ürün ambalajlarından talep ve beklentiler, verilen örnekler ile sınırlı kalmamakta ve sürekli olarak artmaktadır.
Gelişen ve dinamik bir yaşam tarzına sahip olan 21. yüzyılın tüketicilerinin ihtiyaçlarının değişkenlik göstererek artmaya devam edeceği net olarak anlaşılmaktadır. İhtiyaçlar arttıkça, ürün ambalajından beklentiler ve talepler de doğru orantılı olarak artmaya devam edecektir.
Talepleri karşılama adına yapılması gerekenler;
Öncelikle beklentilerin doğru anlaşılması,
Teknolojiyi ve “know-how” bilgisini kullanarak ihtiyaçlara cevap verecek şekilde üretimlerin gerçekleşmesi,
Gerçekleşen üretimlerin “sürdürülebilir” olması ve
“Sürekli İyileştirme” prensibinin kalıcı şekilde korunmasıdır.
Unutulmamalıdır ki, ilerleyen teknolojinin tamamı ile anlaşılabilmesi, istenen amaca yönlendirilmesi ve teknoloji gelişimine sürekli açık kalınması, amaçlanan hedefe ulaşma adına engel ve zorlukların rahatlıkla aşılmasını sağlayacaktır.
Bareks Genel Müdürü
Mehmet Emin Bozdağ
