Yeni ambalaj atıkları kontrol yönetmeliği yürürlükte
Yılda 1 ton ambalaj kullanan firmalar da geri dönüşümden sorumlu olacak
Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği Resmi Gazete’de yayımlanarak yeni yıl ile birlikte yürürlüğe girdi. Yönetmelik her ne kadar plastik poşetlerin 2019 yılından itibaren ücretli olması ile gündeme gelse de ambalaj atıkları toplama, ayırma ve geri dönüşüm işlemlerine Avrupa Birliği standartlarını getiren maddeleri ile dikkat çekiyor. Yönetmeliğin hazırlanması aşamasında yürütülen çalışmalara önemli katkılar sunan PAGÇEV (Türk Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı Geri Dönüşüm İktisadi İşletmesi), ambalaj atıklarının kaynağında toplanması ve geri dönüştürülmesi noktasında önemli yenilikler getirdiğini vurguladı. Geri dönüşüm rakamlarının artmasının çevreye olduğu kadar ekonomiye pozitif katkı sağlaması bekleniyor.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yoğun çalışmalar sonucunda yeniden düzenlediği “Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” 27 Aralık 2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı ve 01 Ocak 2018 tarihi itibariyle yürürlüğe girdi. Ambalaj atıkları toplama, ayırma ve geri dönüşüm işlemlerinde AB ile uyumlu şekilde hazırlanan yönetmelik ile sorumlu kullanım bilincini yaygınlaştırarak aşırı atık oluşumunun önüne geçilmesi hedefleniyor. Sürdürülebilir çevre, bilinçli tüketim mottosu ile yönetmeliğin hazırlanması aşamasında önemli çalışmalar yürüten PAGÇEV, Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’ni değerlendirdi.
Türkiye’nin ambalaj atıkları yetkilendirilmiş kuruluşu PAGÇEV (PAGEV Geri Dönüşüm İşletmesi) Genel Müdürü Yağmur Cengiz, bugüne kadar plastik poşetlerin ücrete tabi tutulması özelinde tartışılan Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’nin, geri dönüşüm noktasında önemli yenilikler getirdiğini ifade ederek şunları söyledi: “01 Ocak 2019 tarihinden itibaren plastik poşetler sadece marketlerde değil bakkallarda, büfelerde, mağazalarda yani tüm satış noktalarında ücretli olacak. Yönetmelik atıkların kaynakta toplanması ve geri dönüşüm noktasında da önemli değişiklikler getiriyor. Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği kapsamında ambalaj atıklarının oluşumunun önlenmesi, önlenemeyen ambalaj atıklarının yeniden kullanımı, geri dönüşümü ve geri kazanımı noktasında kamu, üretici ve tüketici üçgeninde sorumluluğun bölüştürülmüş olmasını son derece önemli buluyoruz.”
Ambalaj üreticilerine belirli oranda geri dönüştürülmüş hammadde kullanımı zorunlu hale geldi
PAGÇEV Genel Müdürü Yağmur Cengiz, “Yeni yönetmelikle birlikte plastik, kâğıt-karton, cam ve metal ambalaj üreticilerine piyasaya sürecekleri ürünlerinde belirli oranlarda yurt içinde toplanan atıklardan elde edilen geri dönüştürülmüş hammadde kullanma zorunluluğu da getiriliyor. Bu uygulama sektöre zincirleme katkı sağlayacak. Bir yandan doğal kaynaklarımız korunurken en önemli hedeflerimizden biri olan kaynakta ayrı toplanacak ambalaj atık oranları artmış olacak. Geri dönüşüm bilincinin üretici bacağında artması ile daha fazla geri dönüştürülmüş hammadde üretim zincirine dâhil olacak. Üretim aşamasında kullanılan doğal kaynak sarfiyatı ve ithal hammaddeye bağımlılık azalacak. Geri dönüşüm sektörünün talebi karşılamak için yeni teknolojilere yönelmesi kapasite ve hacim olarak büyümeyi, yeni yatırımları beraberinde getirecek. Tüm bunlara bağlı olarak ekonomimize önemli oranda katkı sağlanacaktır” diye konuştu.
Geri dönüşüme daha fazla kaynak aktarılacak
Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’nin 2. maddesi, yurt içinde piyasaya sürdüğü ambalajların toplamı yıllık bin kilogram ve altında olan işletmeleri geri dönüşüm/geri kazanım hedeflerinden muaf tutuyor. Daha önce bu rakam 3 bin kilogram şeklindeydi. Yapılan bu değişiklikle birlikte yıllık yurt içi piyasaya bin kilogram ve üzerinde ambalaj süren firmalar ürünlerinin ambalajlarında ya depozito uygulamak ya da belirli bir oranını geri dönüştürmek zorundalardı. Bu madde daha fazla firmanın Ambalaj Bilgi Sistemine kayıt olarak belgelendirme yapmasını sağlayacak. Böylece kaynaktan toplanan ve geri dönüştürülen atık miktarı ile birlikte geri dönüşüme aktarılacak kaynak çoğalacak.
Ambalaj atıkları kaynağında ayrı toplanacak
Yönetmelikte ambalaj atıklarından sağlanan katkıyı artıracak bir diğer madde ise yetkilendirilmiş kuruluşlar tarafından ahşap hariç olmak üzere geri dönüşüm hedeflerinin en az yüzde 80’inin kaynaktan (hane, konut, işyeri, kamu binaları, hastaneler, satış noktaları, AVM’ler) toplanmasının zorunlu hale gelmesi. Ambalaj atıklarının kaynağında ayrı toplanmasına yönelik çalışmalar işbirliği yapılan belediyelerin ambalaj atıkları yönetim planları kapsamında gerçekleştirilecek. Ambalaj atıkları yönetim planı kapsamında; 400 bin ve üzeri nüfusa sahip belediyelerde her 100 konuta en az bir adet atık biriktirme ekipmanı veya her 400 metrede en az bir adet atık biriktirme ekipmanı, 100-400 bin arası nüfusa sahip belediyelerde her 150 konuta en az bir adet atık biriktirme ekipmanı veya her 500 metrede en az bir adet atık biriktirme ekipmanı, 100 bin ve altında nüfusa sahip belediyelerde ise her 200 konuta en az bir adet atık biriktirme ekipmanı veya her 600 metrede en az bir adet atık biriktirme ekipmanı yerleştirilmesi zorunlu oluyor. Ayrıca ambalaj atıklarının cinslerine göre ayrılmasını sağlayacak ayırma tesislerinin hizmet verdikleri bölge belediyeleri için gerekli kriterleri karşılaması gerekiyor.
Bu düzenleme ile cadde ve sokaklarda daha fazla ambalaj atık biriktirme ekipmanı bulanacağını belirten Yağmur Cengiz, özellikle sitelerde site yönetimlerinin bu işlemlere aktif olarak katılmaları gerekeceğinin altını çizdi.
