Sebze meyvede ambalaj zorunlu oluyor

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, sebze meyvelerin ambalajlanmasında, taşınmasında,  depolanmasında ve perakende satışa sunulmasında uyulması gereken standartlara ilişkin usul ve esasları belirledi. Mallar uygun şartlarda korunması ve taşınması sağlanacak şekilde, tek kullanımlık veya tekrar kullanılabilir malzemelerle ambalajlanarak, soğuk zincirde taşınacak ve satışa sunulacak. Gıda Komitesi tarafından yaş sebze ve meyvelerde kayıp ve israfın azaltılmasına yönelik alınan karar doğrultusunda, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan Sebze ve Meyvelerin Toptan ve Perakende Ticaretinde Uyulması Gereken Standart Uygulamalara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ, 3 Ekim 2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı.

5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca malların toptan ve perakende ticaretinde uyulması gereken standartlara ilişkin usul ve esasların belirlendiği Tebliğ, malların ambalajlanmasında, taşınmasında, depolanmasında ve perakende satışa sunulmasında uyulması gereken standartlara ilişkin usul ve esasları kapsıyor.

Ambalajlama standartları

• Malların ambalajlanmasında tek kullanımlık veya tekrar kullanılabilir ambalajlar kullanılacak
• Mallar uygun şartlarda korunması ve taşınması sağlanacak şekilde ambalajlanacak,  ambalajlar bütün yabancı maddelerden arındırılacak.
• Tek kullanımlık ambalajlar (80×120) cm boyutlarındaki paletlere tam yerleştirilebilecek,  tekrar kullanılabilir ambalajlar (80×120) cm boyutlarındaki paletlere tam yerleştirilebilecek şekilde (60×40) cm, (40×30) cm, (40×40) cm ve (30×20) cm taban ebatlarında olacak. Tekrar kullanılabilir ambalajlar modüler ve katlanabilir şekilde olacak ve her kullanımda gıda güvenilirliğine uygun olarak dezenfekte edilecek.
• Dolu ambalajlar en çok 30 kg ağırlığında olacak.
• Balkabağı, beyaz lahana, karpuz, kavun, patates, soğan (kuru) ve tatlı patateslerin ambalajlanmasında Tebliğ’de belirlenen standartlarda ambalajlama yapılacak.
• Üreticilerin, ürettikleri malları perakende olarak doğrudan tüketicilere satması durumunda, satılan bu mallar hakkında söz konusu hükümler uygulanmayacak.
• Malların taşınmasında kullanılacak ambalajlar soğuk zincire uygun olacak. Malların ambalajlanmasına dair Tebliğ’de düzenlenmeyen hususlarda Türk Standartları Enstitüsünün ilgili standartları/kriterleri uygulanacak.

Taşıma standartları

• Malların üretim yerindeki toptancı hallerinden veya tasnifleme ve ambalajlama tesisinden tüketim yerlerine taşınmasında soğuk zincirin korunması esas olacak.
• Mallar ön soğutmaya tabi tutulduktan sonra palet kullanımına uygun frigorifik araçlarla taşınacak.
• Malların üretim yerinden sınai işletmeye, üretim yerindeki toptancı haline veya tasnifleme ve ambalajlama tesisine taşınmasında kapalı ya da tenteli taşıma araçları kullanılabilecek.
• Farklı malların aynı araçlarda taşınması esnasında malların birbirlerine zarar vermelerini engelleyecek önlemler alınacak, birbirlerine zarar verebilecek mallar aynı araçta taşınmayacak.
• Esnaf ve sanatkârlar odalarına kayıtlı perakendecilerce perakende satılmak üzere üreticilerden veya toptancı hallerinden satın alınan mallar ile üreticilerce perakende olarak doğrudan tüketicilere satılan malların taşınmasında frigorifik araçlar ile kapalı ya da tenteli araçların kullanılması zorunlu olmayacak.
• Frigorifik araçlarla yapılacak taşımada kullanılan araç ve ekipmanlar için şartların da belirlendiği Tebliğe göre, araçların Tebliğde belirtilen şartlara uygunluğu Türk Standartları Enstitüsü tarafından 3 yıllık periyotlarda muayene ve test edilerek belgelendirilecek.
• Malların ambalajlanması, depolanması, taşınması ve perakende satışında 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununa ve söz konusu Kanuna dayanılarak hazırlanmış yönetmeliklerce belirlenen hususlara uygun olup olmadığına ilişkin resmi kontrollerde Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının yetkileri saklı olacak.

Depolama standartları

• Mallar, soğuk hava depolarında veya malların bozulmasına veya kalite kaybına sebep olmayacak uygun ısı ve nem ortamlarına sahip alanlarda depolanacak.
• Soğuk hava depolarının nitelikleri ile buralarda yapılacak depolama faaliyetine ilişkin iş ve işlemlere yönelik olarak mal bazında Türk Standartları Enstitüsünce belirlenmiş olan standartlar/kriterler uygulanacak. Depoların Türk Standartları Enstitüsünce TS 9048 standardına göre Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesinin (TSE-HYB) bulunması gerekecek.
• Malların depolanacağı soğuk hava depolarının 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununa uygun olarak Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından “İşletme Kayıt Belgesi” almış olması gerekecek.

Soğutuculu reyonlarda ambalajlı satılacak

Mallar, alışveriş merkezleri, büyük mağaza ve zincir mağazalarda bulunan perakende satış yerlerinde soğutuculu reyonlarda ambalajlarından çıkarılmadan satışa sunulacak.

Geçiş süreci

Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihte kullanılmakta olan frigorifik araçlar için, 1/1/2019 tarihine kadar belirtilen belgelerin alınması gerekecek.

Tebliğin;

• Tek kullanımlık ambalajın ebadına ilişkin hükmü 1/6/2018 tarihinde,
• Tekrar kullanabilir ambalajların ebatları, balkabağı, beyaz lahana, karpuz, kavun, patates, soğan (kuru) ve tatlı patateslerin ambalajlanması, taşıma standartları, perakende satış noktaları standartları 1/1/2019 tarihinde,
• Diğer maddeleri ise yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.